Zorgen Lansingerland over toekomst HSL terecht

maandag 30 september 2013 - Update 1/10*** Hoewel vorige week de toekomst van de HSL rooskleurig leek, houdt de staatssecretaris een slag om de arm wat betreft de naleving van de wet. Bij de persconferentie verscheen opeens het woord "ontheffing" in combinatie met "geluidseisen". Wat nou weer?

Vorige week werd bekend dat er minder treinen op de HSL gaan rijden dan de 192 in de eerste plannen. Ik vond dat er veel voordelen zaten aan de nieuwe plannen. Immers, half augustus 2011 bleek dat de aangepaste "oude Fyra" (intercity-treinen) op de beoogde kruissnelheid 9 decibel stiller waren dan de nieuwe Fyra (V250, die nu niet meer mag rijden) en die was weer 4 decibel stiller dan de Thalys. Let op: verschillende snelheden, maar het gaat erom wat de omwonenden voor hun kiezen krijgen. Het is terecht als wordt geklaagd over onwettelijk veel herrie op de HSL, maar het zou allemaal nog véél erger worden. En dat wordt nu minder. Wat niet wil zeggen dat het nu voldoet aan de wet, omdat hoe dan ook de geluidsschermen "kapot" zijn; niet zijn opgeleverd conform de specificaties.

De gemeente Lansingerland publiceerde gelijk een vergelijking met vorige afspraken waaruit blijkt dat het er wel meer zijn dan de 156 uit recente plannen. De gemeente stuurde een reeks brieven naar ons landsbestuur (hier die voor de staatssecretaris) met daarin de zorgen, die hier staan uitgelegd.

VVD-raadslid Edith Bal, altijd onverstoorbaar en constructief werkend op haar dossiers, was de architect van die motie, die de voorpagina van De Heraut haalde. De motie werd afgelopen donderdag aangenomen. De motie is verwoord in dit persbericht.

De Staatssecretaris stuurde zelf vrijdag haar plannen van alternatieven voor de Fyra naar de Tweede Kamer.

De NOS zette de persconferenties van de Staatssecretaris en de directeur van de NS online.

Bij de brief van de Staatssecretaris zitten een aantal bijlagen. In een eerdere versie van dit artikel waren die nog niet goed online te vinden. Nu inmiddels wel via deze link. Bijlage 1 is het interessantst: Overzichten lijnvoering en ingroeiperiode

Zoals achterin de brief van de Staatssecretaris staat zijn er ook nog geheime bijlagen, en sommige vond ik nog niet online.

Maar ik kreeg ook een mailtje van iemand die zei dat in de persconferentie te zien was dat er een ontheffing zou zijn voor de Thalys en de Eurostar-treinen.

Zie de bijlage. Die blijkt overigens ook op 24 september online te zijn gezet door het Rijk.

In dit document "Waarde voor de reiziger" staat op blz. 34 met grote letters: "HSL-eisen zijn strenger, bescherming voor omwonenden"

Dat wordt herhaald in eerste stukje links. Prima, en ook weer bevestiging dat het niet om "voorkeurswaarden" gaat. Want een tijdje geleden deed men in Den Haag of de afspraken over de HSL niet hard waren.

Dan een tabelletje met geluidseisen aan de productie op de baan. Klopt dat? Volgens de Europese TSI-normen mag een hogesnelheidstrein bij 300 km/uur 91 dB(A) geluid maken, en bij 250 km/uur 87 dB(A). Het tabelletje geeft minder aan. Maar ik vind het wat risicovol om de harde norm van 57 dB(A) op de gevel zo te vertalen naar treingeluidsproductie, gezien de "kapotte" geluidsschermen.

Enfin, in de presentatie noemt het ministerie de HSL-eisen: "bovenwettelijke eisen". Dan rechts:

* "IenM (=het ministerie) zal echter niet de inzet van Eurostar materieel blokkeren op de grond dat het niet aan deze bovenwettelijke eisen voldoet."

Dat is dus een ontheffing. De Eurostar-treinen mogen meer herrie maken. Moet de totale geluidsproductie op de HSL alsnog onder 57 db(A) blijven? Het is onhelder.

* "De huidige ontheffing voor de inzet van Thalys-materieel blijft bestaan."

Ik hoor dat volgens het ministerie er in mei 2003 een ontheffing is verleend voor de Thalys voor het overschrijden van geluidsnormen in de TSI Rolling Stock uit 2002. Ik dacht toch alles wel te hebben gelezen, maar dit wist ik niet. Kan iemand dat verhelderen? Hoe kan TNO nou onderzoek op onderzoek doen naar de geluidsproductie van de Thalys als die iets mankeert in de geluidsproductie? Wist TNO dat?

De "oude Fyra" (Traxx met intercity-rijtuigen) noemen ze niet. Want die is zó oud, dat die onder uitzonderingen valt. Het Ministerie zei over de oude Fyra ooit: "Als de TSI's zouden gelden, dan zouden de treinen niet rijden zoals ze rijden".

* En voor de toekomst, dat noemen ze "IC 200-materieel": "De eisen aan het voorziene IC 200 materieel zullen onderdeel zijn van een breder en tijdig te voeren overleg over de inzet van dat materieel op het hoofdrailnet."

Nou niet echt een erkenning van de geluidsafspraken... Of doen ze zichzelf te kort? Bij een vast geluidsplafond kunnen ze dus minder Thalys, Eurostar en IC-200/Traxx-treinen laten rijden als die per stuk meer herrie maken. Er zijn dus treinen die 300 rijden en stiller zijn dan Thalys of Eurostar (want die hebben ontheffing), en er zijn ook treinen die 160 rijden en stiller zijn dan de "oude Fyra" (want die valt buiten de regels vanwege ouderdom). Alleen de nieuwe Fyra, die niet meer mag rijden, viel binnen de regels en was stil genoeg voor zijn snelheid. Ironie?

Wie weet meer? Reacties politiek hierop? Laat het weten!

Update 1/10*** NOS Journaal had vandaag een item over de zorgen in Lansingerland. Het gemeentebestuur liet zich van de geïnformeerde kant zien (not!). Behalve de Traxx/HST-Prio-combinaties zouden er ook Toyota Prius-treinen rijden. Zoiets als dit? Kijk het clipje hieronder op tijdcode 0:35.

Update 12:40*** We hadden kunnen weten dat de Thalys is uitgezonderd van de geluidseisen. Het gaat namelijk niet om een ontheffing, maar om dezelfde uitzondering als geldt voor de "oude Fyra": de treinen zijn ouder dan de richtlijn, en hoeven daarom niet eraan te voldoen. Dat is besproken bij Kamervragen over de 26e Voortgangsrapportage, zie vraag 12 en 13 hier.

De ironie van alles is dat van alle treinen (Thalys, Eurostar, Traxx/HST-Prio, V250) die er tot 2016 zullen rijden alleen de nieuwe Fyra, van AnsaldoBreda, technisch aan de geluidseisen voldeed. In de praktijk (zie rapport TNO, blz. 12, onder "Laeq") zagen we dat de Thalys bij 300 km/uur gemiddeld tussen 92 en 96 dB(A) herrie maakt. En de AnsaldoBreda V250 bij 250 km/uur tussen 88 en 90. Toegestaan volgens Europese regels, met een bandbreedte van 1 dB(A) is 91 dB(A) bij 300 km/uur, 87 dB(A) bij 250 km/uur. Op de HSL is volgens blz. 34 van de presentatie toegestaan 88 dB(A) bij 300 km/uur en 85 dB(A) bij 250 km/uur. 3 dB(A) staat voor een verdubbeling van de geluidssterkte.

Het lijkt dus of het wel meevalt met de "ontheffing" van de Thalys. Bovendien gaat de TSI Rolling Stock niet alleen over geluid, maar ook over bijv. veiligheid. In een rapport over veiligheid van spoortunnels (blz. 36) staat iets over aanpassingen aan de HSL-tunnels die zijn gedaan omdat de Thalys niet voldoet aan de TSI Rolling Stock. Als er een ontheffing is, dan moeten we eens zien over welke onderdelen het gaat.

Categorie: NatioEuro