Krampachtige communicatie

vrijdag 3 december 2010 - Voor de gemeenten Kaag en Braassem en Lansingerland valt het niet mee de doorvragende pers, burgers en gemeenteraadsleden van het lijf te houden. Er staan grote belangen op het spel met de bouwprojecten in Braassemerland, Parkzoom, Plaszoom en Wilderszijde. De gemeente geeft toe dat Plaszoom verkeerd is berekend, wil de minister houden aan oude afspraken met haar voorganger, maar wijst zelf afspraken met voorgangers 3B-gemeenten af.

*** Updated *** Eerst het GGD-rapport. Daar was al wel heel duidelijk dat de gemeente de meest gunstige passage eruit lichtte om burgers en gemeenteraad op het "gewenste" been te zetten. De Heraut is er wat vervelend over. Logisch, want ze krijgen een persbericht ter voorbereiding op een presentatie, en dat blijkt niet representatief voor de inhoud. "Krampachtig" noemt verslaggever Gerrit Kool dat terecht. Dat is een mooie kwalificatie voor het hele handelen van Rijksoverheid, ProRail en gemeenten. Denk aan de vele achtergehouden documenten. Zelfs het GGD-rapport moest eigenlijk pas op de dag van de raadspresentatie vrij worden gegeven voor het publiek. Gelukkig duurde het embargo voor PolitiekActief.Net maar een half uurtje in plaats van een week. We lijken wel WikiLeaks, en dat is een teken dat er iets niet deugt.

De Heraut heeft, zoals gebruikelijk, weer een prachtig overzichtsartikel over het GGD-rapport. Hun titel is de titel die boven het persbericht van Lansingerland had moeten staan, als ze eerlijk waren geweest: "GGD somber over milieugezondheidskwaliteit bij volledige dienstregeling HSL". Er worden naar mijn mening wel erg veel kanttekeningen gezet bij het GGD-rapport, terwijl dat toch erg in lijn is met ander bestaand onderzoek. Maar Gerrit Kool wijst in een bijzin naar een ander punt: "de van de gemeente ontvangen opdracht." Daar zit hem de kneep met al die onderzoeken.

De onderste steen moet eigenlijk niet boven komen, omdat dat problemen veroorzaakt voor de bouwopgave. Daarom dekt ook, zoals ik het zie, de conclusie van het 2e TNO rapport de lading niet van de rest van het rapport. Het lijkt alsof de opdrachtgever de hand van de onderzoekers vasthield bij het schrijven van "aanvaardbare" conclusies. Zo werd de gemeentelijke geluidskaart gepresenteerd als "HSL Geluidskaart", tot de DCMR aangaf dat dat onderdeel nog niet maatgevend was. En zo werd de GGD beperkt in haar mogelijkheden. Nou, de gemeente kan het zo krijgen zoals ze wil. In 2013 of 2014, als de dienstregeling dan eindelijk rijdt volgens schema, kan een gezondheidsonderzoek zonder twijfel keihard aantonen dat een aantal nieuwbouwwijken niet leefbaar zijn, en er gezondheidsproblemen meer dan gemiddeld voorkomen. Als je niet wil luisteren naar de "expert opinion" in 2010? Kwestie van beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Wat is er discutabel aan de verwachting van de GGD dat de geplande dienstregeling op de HSL de meters wat betreft leefbaarheid flink in het rood jaagt? Immers, de DCMR rekende nog met het vermoeden dat de uiteindelijke trein (waarvan de eerste pas ergens volgend jaar zal worden geleverd, en de volgende in termijnen) 6 decibel minder lawaai maakt dan de Thalys. En dan gaat bij de GGD alles in het rood. Terwijl het aannemelijker is dat de V250 juist veel meer herrie maakt.

Daarover heeft het college van Burgemeester en Wethouders van Kaag en Braassem nieuws. "Het ministerie heeft toegezegd dat zodra dit rapport openbaar is, de gemeente een exemplaar ontvangt. Dit is naar verwachting eind december 2010." Er was al een gerucht dat de metingen zouden worden gepresenteerd bij de vergadering van de Kamercommissie op 8 december. Maar het staat niet in de agenda. Wel zullen er resultaten zijn van de metingen van de tijdelijke Traxx/HST-prio treinen, de geleasde "gewone" locomotieven met aftandse intercity-rijtuigen, die 160 rijden met half afgeschakelde remmen (alleen toegestaan op de HSL).

Ander nieuws dat Burgemeester en Wethouders van Kaag en Braassem hebben gaat over hun collega's in Lansingerland: "Het is niet zo dat de geluidkaart van Lansingerland impact heeft op nieuwe woongebieden, maar er is een verschil van inzicht tussen Lansingerland en het ministerie over hoe moet worden omgegaan met twee nieuwbouwlocaties die na het vaststellen van het Tracébesluit zijn gebouwd." En wij maar denken dat de geluidskaart problematisch zou zijn voor al die bouwplannen. Gelukkig niets van waar, de huidige en toekomstige kopers en huurders kunnen er rustig slapen! (maar niet heus)

Het tweede zinnetje is nog pikanter. Want juist het college van Lansingerland wil vergeten dat het Rijk ze verwijt de plannen van Parkzoom en Plaszoom verkeerd te hebben berekend. Ze lieten dat punt voor het gemak even weg bij de samenvatting voor de gemeenteraad van de betreffende brief van 21 september van oud-minister Eurlings.

Hoe staat het eigenlijk met de beantwoording van die brief? De PvdA vraagt er al lang om. De PvdA meldt dat er inmiddels een antwoord is gestuurd: "De collegebrief biedt weinig nieuws. De toonzetting is bijna op het excuserende af." Weinig nieuws? Op 23 november is er dan eindelijk een antwoord gestuurd aan de minister. Er staat in over Plaszoom: "In dit rapport is inderdaad niet de goede rekenmethode gebruikt. Echter in het rapport van de Projectorganisatie Hogesnelheidslijn-Zuid [...] zijn ter plaatse van de nieuwbouwwoningen rekenpunten gelegd, waaruit blijkt dat op deze locaties voldaan wordt aan de voorkeursgrenswaarde van 57 dB(A)-etmaalwaarde. Het is voor deze posities derhalve gerechtvaardigd om het ministerie te houden aan de voorkeursgrenswaarde."

Geen woord over de verkeerde berekeningen van Parkzoom. Daaruit valt te concluderen dat minstens bij Parkzoom en Plaszoom fouten zijn gemaakt in de bescherming van burgers tegen geluidsoverlast. Het is even de vraag of verwachtingen in rapportages van de Projectorganisatie Hogesnelheidslijn-Zuid dezelfde zeggingskracht hebben als besluiten van bestuursorganen. Is dat rapport integraal onderdeel van de besluitvorming zoals later bekrachtigd door de Raad van State? En welke bestemmingsplannen zijn nog meer verkeerd? Wilderszijde? Boterdorp Zuidwest?

Zoals bijna gebruikelijk is de brief met de bekentenis over de foute sommetjes niet online bij de gemeente te vinden. Alleen een memo waarin staat dat de brief is verzonden. Komt het zien bij PolitiekActief.Net, mensen...

Dat is dus heel grappig. Volgens Kaag en Braassem draait alles om die nieuwbouwwijken en zijn verkeerde berekeningen dus een cruciaal twistpunt. Maar Lansingerland doet alsof het klein bier is en probeert het te verstoppen. De colleges moeten de spins in hun verhaal wat beter gaan afstemmen, zo lijkt het.

Oogkleppen zijn niet voorbehouden aan Lansingerland. Waar die gemeente zelf een geluidskaart maakte, die op het gebied van de HSL trouwens nog niet maatgevend is, doet Kaag en Braassem of ze heel goed zonder kunnen. Ze bouwen onder de banen van Schiphol, naast de A4, en met de HSL liggend boven het maaiveld een grote nieuwe woonwijk... Gelukkig ken ik iemand die wel een geluidskaart voor Roelofarendsveen en omstreken uit de computer wil trekken.

Maar ja, zo'n geluidskaart is niet zaligmakend voor goede voorlichting aan burgers. Een klagende Lansingerlandse burger wonend aan de Papavertuin in Bergschenhoek kreeg een mooie brief van de afdeling Strategische Ontwikkeling. Laverend langs de klippen van wat feitelijk is, maakt de dienstdoende ambtenaar duidelijk dat ze helemaal niet te klagen heeft. Ze woont in het "gele" gebied (redelijke leefkwaliteit) op de gemeentelijke geluidskaart. De ambtenaar schrijft niet dat dat op een steenworp van "oranje" (matig) is, dat juist op het gebied van de HSL de kaart niet maatgevend is, en dat de DCMR industrielawaai buiten beschouwing heeft gelaten. Terwijl hij daar wel aan refereert. Zodat door geluidscumulatie de Papavertuin best in matig gebied zou kunnen liggen. En met het GGD-rapport in de hand woont deze brave burger zelfs straks in "rood" gebied.

De burger noemde beloftes uit het verleden. De ambtenaar vindt een prachtige formulering: "Uitspraken van het toenmalige college van burgemeester en wethouders van Bergschenhoek en de projectontwikkelaar zijn uiteraard voor hun verantwoordelijkheid. Zoals hiervoor opgemerkt, voldoet het deel van de wijk waarin uw woning staat aan de geluidsnormen." Tekenend voor het college dat het ambtenaren opdraagt dit soort brieven te sturen...

In de brief van 23 november wil de gemeente toch de minister houden aan afspraken? Wat als het Ministerie gaat schrijven: "Uitspraken van de toenmalige minister zijn uiteraard voor haar/zijn verantwoordelijkheid. Zoals hiervoor opgemerkt voldoet de HSL in uw gemeente aan de geluidsnormen." Meten met twee maten? De ene maat bij het Rijk, de andere maat bij de gemeente, en de burger zit in de herrie?

Ik wil twee andere prachtige volzinnen u ook niet onthouden: "In tegenstelling tot wat u in uw brief constateert, heeft de rechter de stelling van ProRail, dat de door DCMR gehanteerde methode niet in overeenstemming is met de wettelijk voorgeschreven meetmethodiek niet overgenomen. De rechter constateert in de uitspraak dat onvoldoende duidelijk is of de wettelijk voorgeschreven meetmethodiek is gevolgd. Vervolgens constateert de rechter dat de stelling van ProRail in onvoldoende mate door de Stichting is weersproken." Ehhh.

En wat vroeg de burger? Waarop was dit het antwoord? "Een andere opmerkelijke zaak is de uitspraak van de rechter op 17 sept. jl. in het aangespannen kort geding van 7 sept. jl. van de Stichting Stop Geluidsoverlast HSL. Door Prorail, één van de gedaagden, zijn de metingen uit het DCMR rapport, waaruit duidelijk blijkt, dat de maximale geluidsnormen dit kalenderjaar (2010) zouden worden overschreden, van tafel geveegd: zij zijn niet uitgevoerd conform de voorschriften uit het Reken- en Meetvoorschrift Spoorweglawaai. Dit gegeven werd overgenomen door de rechter. Houdt dat in, dat DCMR in de uitvoering van de opdracht tekort geschoten is? Heeft ons college van B&W als opdrachtgever aan DCMR tot een meetonderzoek een taak om hiertegen in verweer te komen, zeker gezien de hoge proceskosten van de Stichting Stop Geluidsoverlast HSL?"

Categorie: Lokaal