Coalitie dolblij met steun coalitie voor wethouder

donderdag 29 september 2011 - Updated*** De ChristenUnie zette een welgeplaatste val voor onafhankelijk raadslid Neeleman om een uitspraak te forceren over de dubbelrol van de wethouder. Een emotioneel betoog volgde, waarbij coalitie-vertegenwoordigers graag de pers citeerden om een gezamenlijke vijand te benoemen: het raadslid dat het waagde om kritisch te zijn op de vele vaagheden, onwaarheden en "foutje-bedankt" van het gemeentebestuur.

De VVD spande wederom de kroon, door de vraag te stellen waarom op zo'n feestelijke avond, waar een PvdA-er werd benoemd tot wethouder, hij zijn tijd moest verdoen met dit onderwerp.

Het was een feestelijke avond, dus niemand wilde spelbreker zijn en erop wijzen dat coalitiegenoot ChristenUnie het debat agendeerde. De VVD stemde zelfs in met toevoegen van het agendapunt, terwijl Neeleman zei dat hij wat overvallen was daarmee. Hij had zich niet voorbereid op een debat. Allicht, want de inkt van de antwoorden op zijn tweede serie vragen was "nog niet droog" (zoals een ander raadslid het later in een iets andere betekenis formuleerde). Blijkbaar was het de coalitie er alles aan gelegen om dit vuiltje weg te werken.

Alle middelen werden ingezet. Zo werd geprobeerd Neeleman te bewegen, of in de mond te leggen, vertrouwen uit te spreken in het college. Een rare zaak. De PvdA kreeg tenminste nog een half A4-tje, in een groot lettertype (grappend volgens die partij) met toezeggingen in ruil voor het vertrouwen. Evenwel zonder financiële onderbouwing, en in hoge mate al overeenkomstig het coalitieakkoord, waarbij de PvdA geen partij was, en waar tot nu toe oppositie tegen werd gevoerd. Wat is dat voor raars, om niet-coalitieraadsleden onder druk te zetten om vertrouwen uit te spreken in het college, waar van alles mee aan de hand is, midden in de verwerking van art. 37-vragen, in een debat dat niet is aangevraagd (want te vroeg) door de vragenindiener? En dan ook de wens uit te spreken dat dat in de pers komt. Wat een media-gedrevenheid. Waar is de tijd dat raadsleden en college gewoon onder elkaar elkaar bevroegen? Wat moet dat worden als straks de raadsvergadering live op televisie komt?

Ook "spannend" was een vragenvuur op Neeleman waarom hij eigenlijk die vragen stelde. Neeleman verwees naar de geschiedenis van de bestuurscrisis van Bergschenhoek in 2001. Destijds werd er onderzoek gedaan door Twynstra & Gudde. "Een passage uit genoemd rapport, op pagina 14, heeft tot beroering geleid. In deze passage maakt de
onderzoeker melding van een aantal oordelen over 'het bestuur' [...]. Maar de meeste beroering ontstond door de kwalificatie 'niet integer'." Deze laatste zinnen komen uit een vervolgrapport uit 2001, gemaakt door prof. Ringeling en dr. Daemen, in bezit van PolitiekActief.Net. De bouwwethouder werd wethouder na die bestuurscrisis, maar maakte die rechtstreeks mee als raadslid in Bergschenhoek.

Het is makkelijk om nu te zeggen: "je noemt de bouwwethouder uit 2011 niet-integer". Dat staat er niet, en is het punt dus niet. Het is nog maar zo kort geleden, er is zelfs overlap in personeelszaken, het is dus niet raar te veronderstellen dat de bestuurscultuur uit die tijd bijvoorbeeld opnieuw de kop opstak bij de tumultueuze periode rond de fusie van de voormalige 3B-gemeenten. Een cultuur waarin rollen door elkaar gingen lopen. En zie eens al die personele wisselingen in de gemeentelijke organisatie. Neeleman zei in de vergadering dat niet te willen. Maar andere raadsleden draaiden zijn antwoord op hun vraag om, en zeiden dat bestuurscolleges in andere gemeenten lang geleden niets te maken hadden met Lansingerland in 2011. De tekenen aan de wand negerend. Meer weten over die bestuurscrisis? Lees artikel 1, artikel 2 en artikel 3.

Neeleman, met net anderhalf jaar raadservaring op zijn naam, probeerde de lijn vast te houden. Hij vond twee series vragen wel voldoende. Als je daar niet door overtuigd bent, dan is een derde serie inderdaad niet nodig. En overtuigd ben ik in ieder geval niet.

De raad had het over feiten, maar gaf er graag een draai aan. Wat zijn de feiten:

* De bouwwethouder probeerde wel degelijk actief de vergadering te beïnvloeden in de commissie Ruimte van 1 december 2010, door gemompel, hoofdschudden en armbewegingen. De persverklaring van de gemeente is onwaar op dat punt.

* Uitgaande van de vele verbanden tussen de bouwwethouder en de Rabobank, veel werk en dus zakelijk belang met de Rabobank heeft, en er rechtstreeks verband is tussen het plan aan de Oosteindseweg en het Centrumplan Bergschenhoek, is het opmerkelijk dat de bouwwethouder vragen beantwoordde over het Centrumplan. Zie blz. 11 van de notulen van 11 november 2009.

* Het gemeentebestuur overtuigt niet met de bewering dat een andere wethouder altijd de portefeuille waarnam. Dat kan formeel wel zo zijn, al slaagt het bestuur er niet in bewijs te overleggen. Bewijs dat er wel zou zijn, volgens de oud-wethouder van Leefbaar 3B. Er is verder de bewering dat de bouwwethouder van de ChristenUnie gewoon actief deelnam aan alle beraadslagingen en besluitvorming. In de laatste antwoorden van de gemeente is er niet eens meer een ontkenning dat de wethouder actief deelnam.

* In de kwestie over het wellness-center in Bleiswijk probeerde men de tijdlijn te veranderen. Dat het bedrijf van de bouwwethouder betrokken was bij bouwvergunningen was in een tijd dat het plaatsvond in de zelfstandige gemeente Bleiswijk, terwijl de bouwwethouder toen wethouder was in de zelfstandige gemeente Bergschenhoek. Klopt, maar het verhaal van Neeleman is breder dan dat. Er is de betrokkenheid van het bedrijf van de wethouder, en vervolgens de betrokkenheid van de gemeente Lansingerland bij het handhaven van vergunningen. In mei schreef ik al op dit blog: "Telefonisch is door de accountmanager van de VROM-inspectie bevestigd dat inzake gemeentelijke bestemmingsplannen en handhavingsbeleid de VROM-inspectie een stap terug doet en dat er een grotere taak voor de gemeenteraad komt." Ik citeer maar even uit datzelfde artikel uit mei: "In april 2009 stuurde de Provincie een brief (zie het aangestreepte gedeelte), met daarin opmerkingen over allerlei voorzieningen die zijn aangebracht in dat wellness-center zonder de provincie daarvan op de hoogte te stellen. Dat is geconstateerd in september 2004 en juni 2008. Echter, er zijn notulen uit april 2007 (zie het aangestreepte gedeelte) waarin, in verband met een calamiteit, wordt gesteld dat het wellness-center over alle vergunningen beschikt. Hoe dat te rijmen? De wethouder maakte toen ook deel uit van dat college." Klik gerust op die linkjes, hoor.

* Laten we de tweede serie antwoorden, van gisteren, eens bekijken. Het gemeentebestuur snapt, zogenaamd, niet hoe strijdigheid bestaat als het bedrijf wethouder adviseert inzake een schadevergoeding aan de Rabobank. Ik kan mij voorstellen dat Neeleman zegt: "als je nu geen vragen meer hebt, stel ik ze ook niet meer".

* Vraag 5: "Terrena architecten verricht geen werk voor het centrumplan Bergschenhoek". Met oogkleppen op bekeken, dan? Wat is dat voor antwoord...

Vanzelfsprekend was het teveel gevraagd om op een avond als deze, waar net het college werd gecompleteerd met voorheen de grootste oppositiepartij, deze zaken terdege uit te diepen. ChristenUnie speelde het slim. Voor de korte termijn dan. Onder elkaar hebben ze mooi het vertrouwen weer kunnen uitspreken. De burger doet er niet toe, en de pers laat toch de helft weg van wat je zegt. Zoiets?

Neerlands Hoop in Bange Dagen, of toch Lansingerland dan, was D66. Ervaring liet zich niet loochenen. In al het geweld richting Neeleman, dat je gerust "afzeiken" mag noemen, bleef die bij een van de pijnpunten: de wethouder moet voortaan de ruimte verlaten als er wordt gesproken over onderwerpen waar zijn bedrijf belangen bij heeft. De burgemeester, innerlijk natuurlijk ontzettend opgelucht, zei dat toe.

Blijft over dat de bouwwethouder zich gekwetst heeft gevoeld over de kritische behandeling door raadslid Neeleman, en mogelijk de "mis-handeling" door de media. Bij mijn weten heeft niemand in de gemeentelijke organisatie, inclusief gemeenteraad, zich denigrerend uitgesproken over de wethouder. Als je niet kunt invoelen dat bovenstaande punten (om er een paar te noemen) tot opgetrokken wenkbrauwen leiden, en dat de weigering of het onvermogen om die vragen te beantwoorden leiden tot frustratie en impliciete kwalificaties, die hoort niet thuis in de politiek. En zo kennen we de wethouder ook niet. Die hakt al sinds 1994 met dit bijltje. Zie ook dit artikel uit 2006 dat ik eerder aanhaalde. Mag ik het dan laten bij "krokodillentranen"?

De kwestie met de wethouder, die zich niet anders gedraagt dan hij al sinds 2001 doet, maar op een manier die anno 2011 tot vragen leidt, is waarschijnlijk niet meer dan een symptoom van dieper liggende problemen in de gemeentelijke organisatie. Die voorlopig niet worden aangepakt.

Het college heeft weer wat tijd gekocht, met dank aan de coalitiepartijen. De vraagtekens blijven bij de toeschouwers en sommige raadsleden. De democratie verloor opnieuw een slag vanavond.

----------
Update 30/9, 13:50: Lezers reageren op de "vertoning" gisteravond. Het schijnt dat de agendering door de ChristenUnie van de art. 37-vragen was voorbesproken in de coalitie, en dat de coalitie-voorzitters dus ook hun bespreking hadden voorbereid. Raadslid Neeleman wist van niets, en werd geconfronteerd met een debat over een onderwerp dat nog in onderzoek was.

Algemeen Dagblad heeft een korte impressie, en geeft ook duidelijk aan dat het een feestje was van de coalitie, terwijl de oppositie kritisch bleef. En er een aanscherping van de regels uit sleepte.

Ik kreeg ook door: "Het was een vreemde vergadering, het grote geluk van het college is dat Neeleman niet uit zijn woorden komt en dus ook de vinger niet op de zere plek kan leggen." Dat zou het college zich ook moeten aantrekken. Een volgende keer kan de balans zo maar omslaan. Overvaltactiek coalitie geslaagd, maar de democratie heeft verloren.

RTV Rijnmond maakt het zich gemakkelijk met het weergeven van wat de coalitie zegt: er is niets aan de hand. Dat is nieuw in Rotterdam. Bij meerderheid besluiten dat de feiten de feiten niet zijn.

Een andere lezer schrijft een lange reactie: "Het blijft een 'schimmige' vertoning hoe dat gisterenavond is gegaan. [...] Had al wel een twitter in de loop van gisteren gelezen van [PvdA]: ( Ook 2de reeks college antwoorden op vragen van E.Neeleman over integriteit college is zeer overtuigend. Mens & gemeente beschadigende actie.)

Ik snap hier niets van. De gemeente kan het stuk, waar het om gaat, toch openbaar maken? Dat heet toch "transparantie"? Dat heeft burgemeester hoog in zijn vaandel staan. Maar dat kan Eddy Neeleman ook, als hij de desbetreffde notulen opvraagt bij griffie, zoals wordt gesuggereerd en eigenlijk alle beantwoorde vragen door burgemeester worden terug verwezen naar griffie. Pas dan wordt het voor burgers duidelijk waar het over gaat. En hoe zit het met de anonieme getuige? En met opmerking van [oud-wethouder Leefbaar 3B] over aantekeningen tijdens de wekenlijkse overleggen college B&W, toen hij nog hieraan deel nam? Transparantie is ver te zoeken. En er worden veel dossiers "geheim" verklaard, op grond waarvan? De burgemeester "jokt" trouwens over de verslagen van wekenlijkse bijeenkomsten college B&W vanaf januari 2011 tot begin mei 2011, te lezen op internetsite gemeente. In verslagen wordt niet vermeld, wie aanwezig waren en wie aan besluitvorming hebben deelgenomen, behalve op 26 april 2011, toen werd wel gemeld, dat [bouwwethouder] niet aan overleg en besluitvorming heeft deelgenomen inzake Elysium. Nog steeds niet wie bij dat overleg aanwezig waren. [...] Nu wordt door burgemeester beterschap beloofd, er komen strengere regels. Blijft de vraag, wie de desbetreffende dossiers, die gevoelig liggen door de dubbele functie van bouwwethouder, aanstuurt bij het ambtelijke apparaat. Blijft de bouwwethouder dat doen, wordt [collega-wethouder] alleen maar woordvoerder?"

De PvdA heeft het standpunt helder verwoord in de wekelijkse nieuwsbrief. Daaruit blijkt dat ze persoonlijke aantijgingen lezen in de vragen. Dat is moeilijk te vermijden, trouwens. Bedenk ook dat deze series vragen niet de eerste zijn. Eerdere vragen werden verplicht geheim gehouden, en de antwoorden ook. Ik heb daar email over van de griffie die verwijst naar een regel van de VNG. Die door experts overigens in dit opzicht als te star worden bestempeld. Ik kan mij zo voorstellen dat na de eerste antwoorden voor Neeleman al wat schroom was vervallen in de helderheid van zijn vragen.

De PvdA zou eens moeten terugdenken aan de eerste socialisten die in de Kamer kwamen. En werden weggehoond en weggezet. Die eerst ervaring moesten opdoen. Hoe blij is de PvdA met de behandeling van hun fractievoorzitter in de Tweede Kamer? Is het dat ongenoegen dat het nodig maakt bij een collega-raadslid met maar anderhalf jaar ervaring (zoals de PvdA schrijft) "in een vinnig debatje [...] aan Eddie Neeleman de uitspraak [te ontworstelen] dat de beantwoording van het college op zijn vragen over “Kulck Gate” afdoende waren en wat hem betreft politiek afgerond zijn". Wat winnen ze daarbij, behalve morele afkeuring?

Een lezer reageert: "Via RTV Lansingerland geluisterd. Het was niet echt best gesteld met onze democratie."

Update 2/10, 12:15: tekst bij aandachtsbolletje 3 aangepast, nav terechte reactie van lezer.

Categorie: Lokaal