Voorspellingen verkiezingen 12 september

zaterdag 11 augustus 2012 - Over een maand zijn nieuwe Kamerverkiezingen. Als onderzoeker van verkiezingen moet ik toch ook maar een openbare voorspelling doen. Achteraf weet natuurlijk iedereen dat-ie gelijk had.

Mijn eerste twee voorspellingen zijn ten aanzien van de verkiezingsuitslagen.

1. Ik voorspel dat de ruimtelijke patronen waarin politieke partijen steun krijgen in het land intact blijven. Dus: waar CDA in 2010 veel steun kreeg, krijgt het CDA ook in 2012 relatief veel steun. En idem voor de andere partijen. Dat is in overeenstemming met eerder onderzoek in andere landen, en is een onderwerp in mijn eigen onderzoek.

2. Ik voorspel dat de steun voor politieke partijen niet procentueel afneemt, maar in procentpunten. Dus: stel dat een partij 20% van de aanhang verliest ten opzichte van 2010, dan is het niet zo dat in een stembureau het aantal stemmen van 40% naar 32% gaat, en in een ander stembureau van 10% naar 8%, maar dat het hele boeltje zakt. Dus iets als van 40% naar 30%, en van 10% naar 0%. Ook dat is in overeenstemming met eerder (Brits) onderzoek.

Het gevolg van 1 en 2 is dat als we op 13 september kijken naar de uitslagen, het kan lijken alsof er een aardverschuiving heeft plaatsgevonden, terwijl uiteindelijk juist de kiezer vrij stabiel heeft gestemd. Dat beeld zal op stembureauniveau het duidelijkst te zien zijn, maar op gemeentelijk niveau als diffuser. Het is belangrijk dit te laten zien, omdat de Nederlandse bestuurders kunnen denken dat de kiezers onbetrouwbaar (of erger) zijn, terwijl dat niet zo is.

De derde voorspelling betreft de regeringsvorming. Het is ook wel een advies voor een oplossingsrichting.

3. Er zal opnieuw een minderheidskabinet worden gevormd, maar zonder gedoogconstructie.

De neiging kan zijn een toverballencoalitie te vormen. Daarmee zal het slecht regeren zijn. Er zijn zo veel besluiten te nemen, op zoveel terreinen (de zorg, vrede en veiligheid, Europa, economie, ontslagrecht, enz.), dat het onmogelijk zal zijn een meerderheid te vormen waarin alle neuzen dezelfde kant op staan. En als met een enorme krachtsinspanning wel lukt die te vormen, dan zal binnen het jaar een nieuw onderwerp opdoemen dat de coalitie stukslaat.

Het is daarom beter een minderheidskabinet te vormen met 2 of 3 partijen, met een kern-regeerakkoord rond de belangrijkste nu bekende onderwerpen, en waar min of meer wel wisselende meerderheden voor te vinden zijn. Dat geeft, onder de omstandigheden, de meeste slagkracht, en meeste democratische kansen.

*** Commercial break ***

Van de database van de verkiezingsuitslagen van de Tweede Kamerverkiezingen van 9 juni 2010 is versie 5 verschenen. Deze nieuwe versie prikt stembureaus nog preciezer op de kaart dan voorheen, door gebruik te maken van de Basisregistraties Adressen en Gebouwen. Meer weten? Klik hier. Na 12 september zal met dezelfde methodiek en precisie een database verschijnen van de uitslagen van 2012.

Categorie: NatioEuro