Een nieuw liedje voor Lansingerland

zondag 24 november 2013 - Update 25/11*** De gemeente Lansingerland heeft een nieuwe, bekwame, wethouder Financiën, maar bij een campagnebijeenkomst van de VVD bleek zijn verhaal het oude liedje. Intussen stijgt het bezoekersaantal van dit blog naar grote hoogte. Moet er niet eens een nieuw liedje komen voor Lansingerland?

Het valt niet te ontkennen dat VVD Lansingerland lef heeft. Welke andere partij nodigt een criticus uit op een campagnebijeenkomst om kanttekeningen te plaatsen bij wat de sprekers vertellen? Dat was gisteren in de school in Westpolder met als onderwerp de gemeentefinanciën. Een wijk waar 52,4% op de VVD stemde, en straks het hardst mag meebetalen aan de belastingverhogingen.

Sprekers waren oud-wethouder Metz van Apeldoorn (binnenkort burgemeester van Soest), en onze wethouder Van Dijk.

De oud-wethouder had op zich makkelijk praten. Ik had snel Apeldoorn vergeleken met andere gemeenten tussen 120.000 en 165.000 inwoners, en Apeldoorn viel daarin niet op als problematisch. Ze zitten in de middenmoot met uitgaven per inwoner, en daarin zitten geen rare stijgingen. Ze hebben een groot probleem met een bedrijventerrein, en of het nu komt dat er iets mis ging met de relatie met de Rijksoverheid daarin, en/of de bouwcrisis, het lijkt vooral één probleem.

Zoals bekend is het probleem van Lansingerland structureel. Een dieptescan van Binnenlandse Zaken en Provincie concludeerde dat Lansingerland al jaren te veel geld uitgeeft, en dat financierde met de inkomsten uit de bouwprojecten. Door het opdrogen van de bouwinkomsten kwam Lansingerland in de problemen. Het probleem is dus niet de bouwcrisis, maar het gat in de hand. Een te grote overheid die speculeert op toekomstige inkomsten is niet goed bezig. Dan hadden de lokale lasten dus ook al járen omlaag gekund, als de gemeente haar uitgaven beter in de hand had.

De nieuwe wethouder stak het oude liedje af: Lansingerland kwam in de problemen doordat we laat in de Vinex-planning zaten (niet waar, er was zelfs Vinex-feest in 2006), er was niet gespeculeerd (niet waar: te hoge uitgaven in stand gehouden met de verwachting van grondopbrengsten), het artikel in het Financieele Dagblad over de kwart miljard afschrijvingen was onjuist (niet waar, gebaseerd op gemeentelijke gegevens), er is na 2007 geen grond meer gekocht (niet waar, nog in december 2007 werd grond gekocht voor Wilderszijde, was een maas in de wet, en ook daarna werden nieuwe strookjes grond buiten de Vinex-gronden om bebouwd om te kunnen laten zien dat Lansingerland zo veel bouwde), enz.

De grootste dooddoener: "met de kennis van nu, enz." Dat doet geen recht aan de schrijvers van diverse haalbaarheidsstudies, die door Lansingerlandse (en 3B-) bestuurders in de la zijn gelegd, als ze al openbaar zijn gemaakt. Het doet geen recht aan de kritische politici die steeds wijzen op foute besluiten, en toch het in de stemming niet halen. In mijn te verschijnen boek "Het Einde van Lansingerland" laat ik een aantal (oud-)politici en -bestuurders ongecensureerd aan het woord over de kennis van toen, en de besluiten die werden genomen.

U kunt zeggen: "wat zou het"? Zeker als de VVD uw partij niet is. Toch is hier een groter belang. De PvdA deed een tijdje geleden een moreel appèl om vooral rustig het debat te voeren. En ik werd geblokt op hun Twitter-lijn, en dat had volgens een insider ermee te maken dat ze mij geen podium wilden geven. De onzin die het gemeentebestuur uitkraamt, en de onvrede onder de inwoners, gaan hand in hand met wantrouwen.

Onze wethouder wees erop dat er dan wel veel geld was uitgegeven, maar dat we daardoor zo'n mooi voorzieningenniveau hebben. Waarop ik opmerkte dat dat net is als iemand in de schuldhulpverlening die een kast vol schoenen heeft. Lekker dan. Er werd gewezen op de mooie sporthal in Wilderszijde en de mooie scholen. Indachtig het moreel appèl van de PvdA, en dat het een campagnebijeenkomst van de VVD was, heb ik even niet gewezen op de BOOR-fraude. Waar overigens door Leefbaar 3B tijdig voor werd gewaarschuwd, en niet adequaat op werd gehandeld. (Zie blz. 3 van dit verslag uit 2007: "Het komt hen vreemd voor dat de heer M. zowel aan de stuurgroep, als aan de projectgroep, als aan het bouwteam deelneemt. Dat lijkt hen een onnodige samenstelling die belangenverstrengeling doet vermoeden.").

Op de tribune zei gisteren iemand hoorbaar het woord "maffia", terwijl een spreker bezig was, en er kwamen suggesties om, als de gemeente de kwaliteit niet had, inwoners te vragen mee te helpen. Dat klinkt heel aardig, hoewel, wie wil gratis werken voor deze gemeente? En dan nog, waarom zouden de netwerken die nu het geld van de hoge investeringen verdelen, anderen toelaten die de geldpot in gevaar brengen?

Dit blog begon ooit omdat mensen mij vroegen iets uit te zoeken, dat zette ik op dit blog, en dan konden er wel 10 mensen lezen wat ik had gevonden. Na de verhuizing naar Lansingerland steeg het bezoekersaantal naar 2.000-3.000 unieke bezoekers per maand. Wie 3, 4 of 5x per maand terugkomt wordt dan toch één keer geteld. Ik vond dat al best hoog, voor een tamelijk feitelijk blog met veel data en feitjes.

Zie wat er gebeurt sinds mei (toen al 4.000 bezoekers):

Misschien zou ik een Oosterhuisje moeten doen, en 1 euro toegang vragen per bezoeker. Zoals vroeger, met een kijkdoos. ;)

Maar dit is niet okay. Blijkbaar zijn onze inwoners op zoek naar andere verklaringen dan die van de lokale politieke partijen en de gemeente. Abraham Lincoln zou gezegd hebben: "You can fool some of the people all of the time, and all of the people some of the time, but you can not fool all of the people all of the time."

De oud-wethouder van Apeldoorn kwam met een veel beter verhaal: we hebben iets fout gedaan, we pakken het structureel aan, we nemen de gelegenheid te baat om eens te besluiten wat de rol van de overheid eigenlijk moet zijn. Het college was daar zelfs opgestapt, met hem voorop, al ben ik bang dat als je gaat googelen daar allerlei andere verklaringen voor naar boven komen.

Natuurlijk is het lastig. Ik begreep in een korte nazit met onze wethouder (ik moest weg voor iets anders) dat het veranderen van het verhaal gevolgen kan hebben voor de relatie met Rijk en Provincie. Mijn netwerk zegt dat Lansingerland beter zijn verhaal kan veranderen, omdat Rijk en Provincie wel klaar zijn met het het slachtoffergedrag van Lansingerland. De gemeente en voorgangers kregen tientallen miljoenen uitgekeerd, en hebben zelf besloten mee te doen. Al was in de tijd van de stadsprovincie Rotterdam het wel kanonneerbootpolitiek. Wat dan in tegenspraak is met de Vinex-feestjes in 2006. Er is veel gebouwd, en veel aan verdiend. Zie de vele spreekwoordelijke schoenen in de kast.

Vandaag werden we op onze wenken bediend met een mooi verhaal van Michael Ignatieff, die in 2004 gevraagd werd om leider van de Liberal Party of Canada te worden. Hij vertelde vandaag over zijn falen in Buitenhof (rechtstreekse links: Buitenhof, Uitzending Gemist):

(vanaf 30 minuten)

Hij vertelt min of meer over het probleem wat PvdA signaleerde: je kunt wel over politiek willen spreken, maar als je onderuit wordt gehaald, dan horen mensen niet meer wat je zegt. Dat klopt. Het zou gemakkelijk zijn om (was mij al opgevallen, werd er ook nog op gewezen bij ledenvergadering van de VVD) erover te beginnen dat onze wethouder Financiën lijkt op de Schotse acteur Ian McDiarmid, en dan de betekenis van die rol in de Star Wars-serie.

Ignatieff vertelt dat hij het land doorging, en dat mensen dan zeiden "die vent is best okay". Het probleem is dat je met een grondoffensief niet een luchtgevecht kunt winnen. Een scheef beeld in de media kun je niet rechtzetten met persoonlijke optredens.

Lansingerland is Canada toch niet? Onze media zijn toch niet vergelijkbaar met de commerciële stations op het Amerikaanse continent? We zijn hier niet van kwaaie wil, we zijn niet uit op een negatief beeld van onze gemeente. Onze gemeente vertelt onzin, en neemt onzinnige besluiten. Neem bijvoorbeeld het verkeersbeleid, de knip in de Herenstraat, de afsluiting van de Noordeindseweg. De enige plausibele verklaring is dat daar politieke kopstukken zouden wonen die het verkeer op de eeuwenlang gebruikte doorgaande weg niet meer wilden.

De gemeente van haar kant is niet in staat om kritiek te incasseren. Of het nu is van het Financieele Dagblad, of van de Rekenkamer Lansingerland, of van Bureau Bing of van de Commissaris des Konings. Men is niet in staat om het uitgavenpatroon terug te brengen, en wel bereid om de burger daarvoor aan te slaan met hogere lasten. Binnenkort zijn er opnames van het VARA-programma Kanniewaarzijn, maar er is niemand van het gemeentebestuur en de grote fracties bereid om voor de camera te verschijnen. De redactie zei mij dat ze nog nooit hadden meegemaakt dat een gemeentebestuur zo gesloten was.

Als er iets is waar onze gemeente normaal gesproken goed in is, dan is het in het spinnen van de berichtgeving. Zet nou eens die communicatiemensen constructief aan het werk om een nieuw liedje te maken voor Lansingerland. Gebaseerd op de feiten, zodat het vertrouwen terug kan komen. En de bezoekersaantallen naar mijn website dalen.

Noot: mijn boek "Het Einde van Lansingerland" is vertraagd door grote vraag naar de verkiezingsanalyses. Een advertentie is al betaald, en er is al een ISBN-nummer, dus het komt eraan.

Update 25/11*** Een aantal reacties kwamen vandaag binnen. Twee lezers wezen op dat van die "onderhandelingspositie". Dat zit zo: als de gemeente zelf schuld heeft aan de barre financiële situatie, dan kan dat leiden tot de eis van lastenverhogingen. Of en hoe dat zit, ik heb het niet nagekeken, dat zegt men. Om nu helemaal over te gaan tot een mea culpa door onze gemeente is ook weer niet helemaal waarheidsgetrouw, want hoe dan ook speelde de bouwcrisis mee, en waren er natuurlijk grote bouwopgaven, die deels van buiten werden opgedrongen. De mate waarin de gemeente erin slaagt de schuld af te schuiven, daar hebben we voordeel van.

Waar ik op wijs is dat er volgens mij ook echt mensen rondlopen die denken dat het de gemeente echt allemaal is overkomen. En dat kan een obstakel zijn om de kwestie van het gat in de hand aan te pakken. Plus dat het heel bizar is als bestuurders met een stalen gezicht een verhaal vertellen waarvan de meeste mensen weten dat het niet klopt, zonder de Monty Python "nudge, nudge, wink, wink, know what I mean, know what I mean" erbij. De afdeling communicatie is nodig om een nieuw liedje te schrijven dat voldoende recht doet aan de feiten, maar ook aan de onderhandelingspositie.

Andere bijdrage kwam van een lezer die vind dat ik wel kritiek heb, maar geen oplossingen aandraag. Volgens mij zijn die her en der te vinden, maar dan toch een lijstje:

* de gemeente geeft structureel te veel geld uit

* de raad is niet kritisch/de werkzaamheden van de raad en het college zijn onvoldoende gescheiden

* er werken ambtenaren die beter wat anders kunnen gaan doen

* de raad, goedbedoelende leken, krijgen soms/vaak stukken die slecht zijn geschreven, zodat ze het niet snappen, maar wel besluiten nemen. Meer boerenverstand is nodig: als je het niet snapt, dan geen besluit.

* de besluitvorming is onvoldoende open. Er moeten natuurlijk dingen geheim blijven, zoals contractonderhandelingen, maar maximale vierkante meters in haalbaarheidsstudies, bijv., of uitgekeerde bouwsubsidies, of dat er dingen onder de kostprijs worden gerealiseerd terwijl anderen daar winstnemingen in plegen, dat hoort openbaar te zijn

Het signaleren van het probleem is het begin van de oplossing, zet ervoor: "dit gaan we niet meer doen".

Categorie: Lokaal