Historisch staatsbesef CdK bij benoeming nieuwe burgemeester Lansingerland

woensdag 4 december 2013 - Update 17:15*** Met veel historisch besef heeft de Commissaris des Konings zijn bevoegdheden gebruikt om onze gemeente te voorzien van een kundige burgemeester. De gemeentelijke politiek had daarin geen inspraak. Volgens de Provincie verkeert Lansingerland niet in een "bestuurlijk en financieel stabiele situatie"...

Oude tijden herleven. De origine van de kroonbenoeming is namelijk dat er op rijksniveau twijfels waren of democratische besluitvorming op lokaal niveau wel zou werken. Zouden er geen gekke dingen gebeuren, die vervolgens de hogere overheid in de problemen zouden brengen? Op dit blog heb ik het al vaker gezegd: de burgemeester is oorspronkelijk niet alleen de voorzitter van college en in de meeste gemeenten voorzitter van de raad, maar ook een toezichthouder op lokale politiek. Hij hoort in te grijpen, of in ieder geval te rapporteren, als het mis gaat.

De Commissaris van de Koning is dan weer de Rijkstoezichthouder op provinciaal niveau. Zie artikel 132 van de Grondwet, en de verwijzingen naar art. 124 lid 2, art. 125 en art. 127.

De laatste jaren is dat allemaal wat buiten beeld geraakt. Gemeenten hielden burgemeestersverkiezingen, gemeentebesturen hielden sollicitatieprocedures met kandidaten. De uitkomst werd dan voorgelegd aan het provinciale opperhoofd, maar was eigenlijk al beklonken.

Lansingerland is misschien bij uitstek de gemeente waar provinciaal ingrijpen op een presenteerblaadje werd aangeboden, na het aangekondigde vertrek van de huidige burgemeester.

Het persbericht opgesteld door de Provincie Zuid-Holland, en gekopieerd op de site van de gemeente, geeft er een mooie draai aan, wat de argeloze burger niet zal verontrusten.

Maar zie de volgorde van de zinnen:

1. De commissaris heeft met de fractievoorzitters van gedachten gewisseld over de ontstane situatie.

Vervolgens, dus pas in tweede instantie, inhoudelijk een open deur:

2. De fractievoorzitters hebben geconstateerd dat het in het belang van de gemeente is dat er spoedig in de opvolging wordt voorzien.

Vervolgens nog een open deur:

3. Gelet hierop hebben de fractievoorzitters de commissaris verzocht om over te gaan tot de benoeming van een waarnemend burgemeester.

Hierna zou je iets verwachten over de sollicitatieprocedure. Komen er verkiezingen? Aan welk profiel moet de burgemeester voldoen? Hoe lang blijft de waarnemende burgemeester?

Maar nee:

4. Over openstelling van de vacature om te komen tot een kroonbenoemde burgemeester zal worden gesproken op het moment dat de commissaris, de waarnemend burgemeester en de fractievoorzitters van mening zijn dat er sprake is van een bestuurlijk en financieel stabiele situatie.

Okay? Lansingerland verkeert momenteel niet in een "bestuurlijk en financieel stabiele situatie"? Een soort Antillen? Griekenland aan de Rotte?

Hoe lang gaat dat duren?

5. Na een half jaar spreekt de commissaris met de fractievoorzitters over de voortgang.

Voor onbepaalde tijd krijgen we dus een door de CdK aangestelde waarnemende burgemeester. Eentje die de begroting van Boskoop saneerde, zoals ik laatst op een ledenvergadering van de VVD liet zien. Dat komt terug in mijn (uitgestelde) boek "Het Einde van Lansingerland" (nu kan dus "geen bestuurlijk en financieel stabiele situatie" op de achterflap).

Deze burgemeester kan dus wel rekenen. Een PvdA-er, ook nog eens. Om maar uit te sluiten dat de VVD-CdK uit zijn eigen circuitje zou putten.

Naar verluidt zit er de nodige humor in de procedure. Zo zou de naam tot het laatst geheim zijn gebleven (ik weet hem pas sinds die op Twitter verscheen), niet alleen voor de buitenwacht, maar ook voor het zittende college! Ervaren die eens hoe dat gaat, al mogen we ervan uitgaan dat in de wandelgangen het nodige gefluisterd werd.

De eerste vragen aan de burgemeester:

1. Zou u ook een oekaze uit laten gaan richting gemeenteraad om niet met de media te praten over dwaze projecten waar u mee in heeft gestemd?

2. Gaat u raadsleden in het geheim berispen als ze burgers bijstaan in gesprekken met de gemeente?

3. In onze gemeenteraad zijn lieden die gecontroleerde democratische besluitvorming liever omruilen voor ondemocratische koninkrijkjes zoals de Metropoolregio. Als voor onbepaalde tijd aangestelde zetbaas van de Koning, wat denkt u daarvan?

4. In onze gemeente wordt openbare informatie (bijv. uitkomsten van haalbaarheidsstudies, oppervlakten, motivaties) vermengd met geheime informatie (contractpartners, nog te onderhandelen prijzen), waardoor veel uiteindelijk verborgen blijft voor de buitenwereld. Gaat u dat ontwarren, zodat alleen geheim blijft wat volgens de Wet Openbaarheid van Bestuur in de uitzonderingen van openbaarheid valt?

Ik ga het vragen! En welkom in Lansingerland.

Update 17:15:*** De nieuwe burgemeester was in Boskoop portefeuillehouder van de fusie met Alphen, die op het laatst weinig draagvlak meer had. Afspraken werden door de fusiepartners niet nagekomen, en het Boskoopse gemeentehuis sloot. Een kort familieportret van de aanstaande burgemeester Rijsdijk staat hier.

Categorie: Lokaal