Verklaring Lansingerland over dubbelrol wethouder niet waar

woensdag 21 september 2011 - De gemeente gaf gisteren plotseling een echte persverklaring af over de dubbelrol van een van de wethouders. Al sinds een artikel in Algemeen Dagblad afgelopen vrijdag stromen berichten binnen wat er allemaal niet klopt aan wat onze lokale overheid beweert. En dat terwijl er vooralsnog niets tastbaars aan de hand was.

Of die persverklaring niet averechts werkt, mailt een lezer mij. Na dit persbericht gaan wellicht nog enkelen die de vragen misten alsnog zoeken. "Het suggereert dat als je op lansingerland.nl kijkt je kon zien; oh ja, hij heeft het advies voor Oosteindseweg 64 zelf geschreven en vervolgens als college positief over was en aan de raad voorlegde zonder dat feit nog te noemen. Nietszeggend verweer dus."

Het volgende stuk is opgebouwd uit meerdere emails. Wat is te lezen:

* De persverklaring van de gemeente klopt niet met de beantwoording van de vragen van raadslid Neeleman

* De wethouder met de dubbelrol zou wel degelijk actief deelnemen aan beraadslagingen en besluitvorming binnen het college van Burgemeester en Wethouders

* De wethouder nam op 1 december 2010 actief deel aan een commissievergadering waar werd gesproken over een stuk dat door zijn bedrijf was opgesteld

* De wethouder neemt ook actief deel aan andere vergaderingen waar het gaat om zaken verwant aan zijn privé-activiteiten

* De beantwoording van de vragen van raadslid Neeleman laat te wensen over

* De gemeente Lansingerland pakt dit onderwerp verkeerd aan, wat de integriteit van de wethouder schaadt

* De gemeente is niet transparant en open over de dubbelrol

Inleiding

Gisteren zijn we naar Hans Klok geweest in het Luxor in Rotterdam. De vorige show hadden we ook gezien, maar deze was nog spectaculairder. Hij vloog los hoog over het toneel alsof het niets was.

Dat soort shows zijn gebaseerd op een afspraak tussen de performer en het publiek. Hans benoemde dat expliciet: "Wat u ziet is niet echt, en wat echt is ziet u niet, ziet u?" Het is niet als bij Jomanda die mensen wil laten geloven dat het allemaal echt is.

Dit blog is gebaseerd op zo'n zelfde afspraak. Het is heel moeilijk om goed te besturen, er gaat veel mis, en de rest lukt ook niet altijd. Ik denk dat niemand in Nederland meer 100% vertrouwen heeft in de overheid. En in Lansingerland gaat alles meer mis dan in andere gemeenten, zo lijkt het. De dames en heren die in de overheid bestuursverantwoordelijkheid hebben doen net alsof ze heel oprecht met de belangen van hun bevolking omgaan. Terwijl iedereen weet dat er altijd een (misbruikt, en/of verkeerd begrepen) "algemeen belang" meespeelt dat elk groepsbelang ontkracht. En als het weer een keer mis gaat, dan kiezen de bestuurders voor hun eigen belang. En daar kun je mee spelen. En om lachen. Dat is de afspraak. Kun je er niet om lachen, dan kun je ook de politiek een leven lang in volledig geluk negeren, tegen betaling van belastingpenningen.

Eerlijkheid

Voorbeeld van een paar maanden geleden. De gemeente laat onderzoek doen naar de herrie op de HSL door de Milieudienst Rijnmond DCMR. Daarna laat de gemeente door de GGD de gezondheidseffecten van die herrie in kaart brengen. Dat levert nogal wat rode zones op, precies waar de gemeente bouwlocaties heeft liggen. En dus zegt de gemeente niet "HSL bedreiging voor gezondheidssituatie in Lansingerland, vooral in de buurt van het spoor", maar "De huidige gezondheidssituatie van de inwoners is goed". Dat is niet gelogen. Het is een wens, zonder verdere argumenten. En héél grappig als een overheid woorden zo gaat verdraaien.

Ik heb er een beetje spijt van dat ik een maand geleden geschreven heb dat de minister loog over de HSL. Die beweerde dat de nieuwe treinen misschien stiller waren. Inmiddels is bekend dat het officiële plan is om de nieuwe treinen stiller te maken, zoals ook gelukt is met de huidige Fyra, hoewel onvoldoende. Het is hoogstwaarschijnlijk onzin, er is geen onderbouwing, het stiller maken van de huidige Fyra was makkelijker (blokkenremmen eraf, terwijl de nieuwe treinen al stille schijfremmen hebben). Maar is het gelogen?

Wel gelogen was de bewering over massage van schoolkinderen, zoals die ook plaatsvindt op scholen in Lansingerland. Volgens de leverancier van de methode zou massage het immuunsysteem verbeteren. Nadat hij het concept van mijn publicatie las verdween dat van de website. Gelukkig maar, want de methode omvat het doorbreken van de weerstand van kinderen tegen aanraking van hun lijf door vreemden. Het blijft een alternatieve therapie, toegepast op gezonde kinderen, en de voorlichting erover aan ouders is mager, maar liegen doen ze volgens mij niet meer.

In mijn eerste grote tekst over bestuurlijk falen zei een wethouder dat mensen hun worteltjes goed moesten wassen zodat ze niet vergiftigd zouden worden door het loodstof in hun moestuin. Hoogstwaarschijnlijk goedbedoelde onzin. Gevaarlijk ook. Maar voortkomend uit domheid.

Gelukkig maar, want ik wil bijvoorbeeld niet weten dat Hans Klok ècht kan vliegen, en zijn talent gebruikt om oude vrouwtjes te beroven. PvdA Lansingerland maakte er terecht een opmerking over op Twitter op 29 augustus: "VVD minister liegt & PVDA fractie denkt doem over de HSL geluidsmetingen aldus @joostsmits Wie volgt?" Als het blog alleen maar zou gaan over allemaal leugenaars en bedriegers, dan is de lol er voor de lezer snel af. Het "o-la-la" moet overheersen. Ik ben geen Peter R. de Vries. We moeten ervan uit gaan dat hoe dan ook de overheid niet liegt.

In 2006 schreef ik een paper voor het Politicologenetmaal met een poging aan te tonen dat verkeerde bedoelingen geen verklarende factor zijn voor falend beleid. Het doet er niet toe, kortom. Maar het is tegen de afspraak tussen performer en publiek.

(On)waarheden over de dubbelrol

Terug naar het onderwerp. In eerdere publicaties op dit blog heb ik laten zien dat er nogal wat op te merken is over de dubbelrol van een van de wethouders. Maar, let op, er is geen "smoking gun". Het is het niveau van "o la la", niet "Peter R. de Vries". Als je het opstapelt is het heel veel indirect bewijs, hooguit (wie geen fan is van Peter R. de Vries zegt dan: precies Peter R. de Vries).

Politiek feit is wel dat raadslid Neeleman veel tegenwerking krijgt op zijn speurtocht naar de achtergronden van de dubbelrol. Dat is overigens zijn plicht als volksvertegenwoordiger. En hij stelde formele schriftelijke vragen. Heel goed, want daarmee kan alle onzekerheid worden weggenomen.

Het Algemeen Dagblad maakte er afgelopen vrijdag een aardig artikel over. De koppenredacteur ging, zoals koppenredacteuren dat doen, los met "Wethouder in opspraak". Dat was volgens mij nog niet zo. Twee stukjes op een blog en een reeks vragen van een onafhankelijk raadslid, is dat voldoende voor "opspraak"? Maar ja, als je dat in de krant zet, is dat opeens ook een politiek feit.

Wat had de gemeente moeten zeggen in de krant? "Kijk, beste mensen, wij hebben als wethouder gekozen voor een uiterst integere man, die jarenlang ervaring heeft met de binnen- en buitenkant van de inhoud van zijn takenpakket. Hij is architect en directeur bouwmanagement. We mogen blij zijn dat hij de tijd wil vinden om dat te combineren met wethouderschap. We gaan natuurlijk niet vragen dat zijn collega's, die minder kennis van zaken hebben, grote delen van zijn portefeuille overnemen, want dan is het einde zoek. Er zijn altijd raakvlakken, denk aan de grote Vinex-gebieden, het centrumplan Bergschenhoek, de nieuwbouw Parkzoom naast de HSL, en denk aan het starterswoningenplan van de PvdA. Het is onoverkomelijk in de drie dorpen die Lansingerland vormen dat hij aan tafel zit met dezelfde partijen als waarmee hij ook zakelijk te maken heeft. We weten dat er een risico in zit, maar de man kennende, weegt het vet op tegen het voordeel dat we ervan hebben. We nodigen iedereen uit om met tastbaar bewijs aan te komen als het mis mocht gaan, maar tot die tijd vertrouwen wij in deze prima werkwijze."

We kunnen de gemeente Lansingerland niet beschuldigen van een groot gebrek aan amateurisme. De wethouder zegt in het AD dat er duidelijke afspraken zijn gemaakt over zijn zakelijke belangen. Dan "doe ik niet mee aan de beraadslagingen in het college". Wanneer de afspraken zijn gemaakt is onbekend. Vorige week? Vorig jaar? Vier jaar geleden?

Van de journalist van het AD weet ik hoe dit stukje in het artikel kwam. Hij vroeg aan de wethouder of hij in die commissievergadering van 1 december 2010, waar werd vergaderd over stukken gemaakt door het bedrijf van de wethouder betreffende de Rabo-plannen, actief had geparticipeerd. De wethouder ontkende dat. Daarna ging de journalist opnieuw rondvragen, en hoorde toen dat de wethouder wel meedeed. Daar confronteerde hij de wethouder toen mee, die reageerde dat het alleen ging om de parkeerplaatsen. Zo lust ik er nog wel een paar.

De gemeente vond het gisteren nodig een echte persverklaring af te geven, gelijk met de beantwoording van de vragen van Neeleman. Daarin staat:

"Daarnaast was conform de gedragscode voor collegeleden wethouder [...] niet aanwezig bij de beraadslagingen en de besluitvorming in het college van B&W over dit onderwerp."

Er is dus geen aparte afspraak, er wordt verwezen naar de gedragscode. Daarin staat niets over het niet mogen deelnemen aan beraadslagingen en besluitvorming. In de beantwoording van de vragen van Neeleman staat het anders: bij vraag 3 "de wethouder nam niet deel" en bij vraag 5 "met de melding van nevenfuncties is voldaan aan de gedragscode".

Daarover kreeg ik een mail waarin wordt gesproken van actieve inbreng bij bespreking en besluitvorming door de wethouder in B&W vergaderingen. En de kwalificatie "aperte leugen". Voor de goede orde: ik ontving deze mail, en citeer eruit. Het is niet aan mij daar nu meer over te melden. Straks een suggestie hoe hiermee om te gaan.

In het artikel in Algemeen Dagblad en in de beantwoording van de vragen van Neeleman schrijft de gemeente dat de wethouder niet deelnam aan de bespreking in de commissie van 1 december 2010. Dat is niet waar. De wethouder nam deel aan de beraadslagingen. Volgens getuigen zowel met lichaamstaal (afkeurende gebaren richting PvdA-woordvoerder), als mondeling op de achtergrond, als formeel als wethouder aan het agendapunt. De laatste twee zijn te horen op de geluidsopname die ik publiceerde in mei. Rond 1:45, na de opmerking "De bank heeft diepe zakken".

In de notulen van de vergadering van de Commissie Ruimte van 12 januari 2011 is overigens te lezen dat de wethouder gewoon zelf antwoord geeft op allerlei vragen over kortingen en boetes aan de Rabobank met betrekking tot het centrum van Bergschenhoek en Parkzoom. Vooral vanaf blz. 12 waar raadsleden boos worden, en klagen dat ze te weinig informatie krijgen. Er worden in die vergadering stukken beloofd, maar die zijn later weer geheim gehouden.

Verder is mij verteld dat er stukken kwijt zijn over dit onderwerp, uit april 2006. De raad gaf toen fiat voor de 1 miljoen grondprijsreductie aan Rabobank, en de notulen waar dat in staat zijn "zoek".

Is er nog aanleiding te twijfelen over de deelname van de wethouder aan beraadslagingen die ook betrekking hebben op zijn privé-activiteiten? Ja, die is er. Op de eerste plaats is het gebruikelijk dat in de besluiten van B&W daarvan melding wordt gemaakt. Hoe kun je anders transparant zijn? En in de notulen sinds januari is het niet terug te vinden. Ze vermelden niet eens altijd wie aanwezig was. Verder terug kunnen we niet zoeken, want alle B&W-besluiten van vóór januari 2011 zijn gewist van de site. En ik heb gehoord ook uit het raadsinformatiesysteem.

We kunnen natuurlijk vragen om die oudere stukken, maar dan is er een probleem. De gemeente heeft het gepresteerd B&W besluiten naderhand aan te passen (11 januari 2011). Er zou een een inspectierapport van de archivaris van de gemeente zijn met o.a.: "er zijn geen procedures en technische voorzieningen die tegengaan dat informatie ongewenst verwijderd of gemuteerd wordt."

Nog een inhoudelijk puntje over de vragen die Neeleman stelde. Hij stelt specifiek een vraag over een eerder vernietigd besluit over de verkeersaantrekkende werking van het plan. In het raadsbesluit noch de notulen is daar wat van te zien. De gemeente zegt dat de verkeersstromen tegen het beleid zijn, en denkt aan een schadevergoeding. Dat is een miskenning van de betekenis van het vernietigde eerdere besluit. Het niet-oplossen van die verkeersstromen zorgt dat een nieuw besluit opnieuw strandt. Valt dat onder amateurisme? Of komt het door een onzuivere blik, durf ik te vragen?

Hoe moet de gemeenteraad met deze janboel nu omgaan? Volgens de Gemeentewet hebben raadsleden het recht van onderzoek. Zie vanaf artikel 155a. Dat is de beste manier om onder ede getuigen te horen wat er nou aan de hand is, en of er wat aan de hand is. Een integere wethouder kan deze toets met glans doorstaan.

Ik hoop dat ik alle puntjes uit de mails sinds vrijdag een beetje op een rijtje heb. Lezers, mail ff als er iets ontbreekt of niet klopt. Kom regelmatig terug voor updates.

Categorie: Lokaal