Oplossing braakliggende gronden kwestie van willen

zaterdag 17 maart 2012 - Op maandag 19 maart zijn onze burgemeester, PvdA-fractievoorzitter en ikzelf te zien bij De Slag om Nederland. Als de onnozele spins van de afdeling Voorlichting op de nationale televisie zijn valt er heel wat te lachen. D66 en Leefbaar 3B pakten het beter aan en hadden een vruchtbare ideeënavond voor oplossingen van de dure braakliggende gronden. Met een "okapi-voedselbank" en "volley to be". Toch viel op dat de echte oplossing bij gemeente en projectontwikkelaars zit.

Modderfiguur

Wie herinnert zich niet de modderbaan bij Sterrenslag, met team captains als Piet Bambergen en Wim Bosboom. Waar politici streden tegen zangers en televisiepresentatoren. Aanstaande maandag is de aflevering van De Slag om Nederland bij de VPRO om 20.20 op Nederland 2. Zie dit eerdere bericht hierover en de Curatele Telex van 17 februari.

In de uitzending van 19 maart strijden we om de eer vanaf de toen nog besneeuwde moddergronden van Wilderszijde. Volgens journalist-researcher Van Traa: "De uitzending is mooi geworden. Laat me weten wat je er van vindt en welke reacties je hebt gekregen."

Het kan een hilarische uitzending worden. De gemeente heeft (als "damage control"?) een eigen samenvatting uitgebracht van de bijdrage aan de uitzending. Het begint in alle redelijkheid:

"Uit het voorgesprek met Ronald Duong bleek dat men op zoek was naar een eenvoudige uitleg voor de problemen bij onze gemeentelijke grondexploitatie en het aanwijzen van verantwoordelijken voor de ontstane financiële problematiek. De burgemeester heeft het onderwerp consequent in een groter (internationaal) perspectief geplaatst en de complexiteit ervan benadrukt."

Geweldig dat wij een burgervader hebben met die kwaliteiten. Tot nu toe was het verhaal dat het Rijk Lansingerland heeft gedwongen om allemaal bouwgrond in exploitatie te nemen. Zie deze oudere opnames van KRO Brandpunt:

Maar ja, dat klopte niet, zoals ik aantoonde in "Vingerafdrukken op de Vinex". En dus moest de afdeling Voorlichting wat anders verzinnen. Uiteindelijk praten ze tegen geïnteresseerde leken, en die kun je in principe alles op de mouw spelden. Echt alles! Lees en huiver:

"Op de vraag van de interviewer: “Waarom we meer gepland hebben dan strikt noodzakelijk was vanuit de opgave van de stadsregio” wees de burgemeester op het feit dat de initiële plannen (parkachtige omgeving met grote waterpartij) geen doorgang konden vinden vanwege de ligging van Rotterdam-The Hague Airport (vogelaccidenten). Daarnaast gaf hij aan dat de realisatie van de bovenwijkse voorzieningen, die in het oude systeem geen deel uitmaken van de overeenkomst met de projectontwikkelaar, wel gerealiseerd moeten worden om de leefbaarheid voor de toekomstige bewoners zeker te stellen en dat de toenmalige gemeente Bergschenhoek er daarom voor gekozen heeft om de regie te nemen op de ontwikkelingen, door de grond zelf aan te kopen en afspraken met ontwikkelaars te maken conform het bouwclaim model."

Dus, eerst was er op Wilderszijde een plan met 1200 woningen en een grote waterpartij die niet kon doorgaan omdat er opeens een vliegveld lag. Volgens Wikipedia: "Op 1 oktober 1956 werd Zestienhoven officieel geopend."

En toen waren er opeens allerlei bovenwijkse voorzieningen voor die oorspronkelijk 1200 woningen die doorgang moesten vinden. We kijken even naar de feiten. De oorspronkelijke afspraak met het Rijk werd teruggebracht tot 790 woningen, en vervolgens in eigen beheer uitgebreid tot 2650 woningen.

Enfin, het wordt maandag lachen! Waarom kunnen bestuurders niet eerlijk zeggen dat ze flink mis hebben gekleund? De Rotterdamse wethouder Karakus zei onomwonden in NRC Handelsblad van 5 maart 2011 over Lansingerland: "Er is weiland gekocht zonder na te denken."

Braak

De gemeente zit er mooi mee, want er was vorig jaar al 43 miljoen verlies geleden. En dat kan nog oplopen, omdat de gemeente de rente betaald voor de bouwgronden, waar eeuwigdurende bouwclaims zijn verleend aan projectontwikkelaars. Kun je in de tussentijd niet wat doen met die braakliggende gronden?

D66 en Leefbaar 3B namen de handschoen op, en maakten er een soort prijsvraag van. Stuur ideeën op, dan bespreken we die op een slotavond. Dat was gisteravond, toepasselijk bij Wolfert Pro op Wilderszijde.

Ik deed live verslag via Twitter. Volg de timeline vanaf hier.

Ideeën

Het begon met twee pitches. De ene was wat hakkelig, door temp.architecture. Het ging om voorbeelden van tijdelijk gebruik van braakliggende grond. Het idee sprak zeker aan: je moet in deze tijd niet meer alles in één keer plannen. Je kunt geleidelijk je bouwplan in vullen, en gradueel laten groeien. Niet meteen een heel stratenplan asfalteren, maar beginnen met een zandweg. De "markt" is vraaggestuurd, niet langer bepaalt de aanbieder. Wat "wij" willen kan in principe. Maar, een dia met bezwaren van de grondeigenaar verschijnt en verdwijnt ook weer snel.

De tweede pitch was door NNRGY Crops Holland BV. Winnaar van de Zuid-Holland Prijs, en genomineerd voor de TEDxAmsterdam Award 2011. Voor wie niet bekend is met het fenomeen van de TED, zie deze uitleg.

De spreker wil hoogwaardige biomassa kweken, bijv. voor de fabricage pellets met hoog-calorische waarde. Daarbij heeft naar verwachting bamboe de hoogste calorische opbrengst per hectare, gevolgd door olifantsgras. Koolzaad zit maar op een fractie daarvan. Het is een commercieel idee, en je kunt partner worden voor 9.995 euro per jaar. Het terrein wordt na gebruik 100% gegarandeerd wortelvrij opgeleverd. Het zaaien zou al in april moeten beginnen. In 2013 is dan de eerste oogst.

Na de pauze komen 17 overige ingezonden ideeën aan bod. Hier het uitgereikte overzicht, waar ik zelf de email adressen uit heb gehaald (ivm spam). Twee ideeën kwamen op de avond zelf binnen. Idee 16 was een wielerparcours voor de Pedaalridderclub. Die zoekt al 15 jaar. Idee 17 was van Natuur- en vogelwacht Rotta. Niks doen is volgens hun de beste optie, dan ontstaat mooie natuur in Wilderszijde. Met mooie bomen. Er zijn nu al allerlei soorten, die verder nergens voorkomen in Lansingerland.

Idee 1 verdient speciale vermelding. Die is van het hoofd afdeling diervoeding van Diergaarde Blijdorp, die blijkbaar in Bergschenhoek woont. Zijn idee kwam na één uur als eerste binnen bij de organisatoren. De spreekstalmeester van de avond vatte het samen als een "okapi-voedselbank". "Geef Bokito blad uit Lansingerland", staat op het scherm.

Af en toe is er discussie. Er zijn meerdere plannen voor honden. Commentaar aan mijn tafel: "Vreselijk, er zijn veel te veel honden." Er wordt een straat genoemd waar ze wel 20 honden hebben.

Er is verder de melding dat Wilderszijde al in gebruik is genomen door motorcrossers. Die rijden een kar met crossmotoren het terrein op, en gaan dan een halve dag te keer. Met veel geluidsoverlast. Commentaar uit zaal: "Is niet normaal!"

Mij valt op dat veel van deze ideeën ook zouden passen bij het Annie M.G. Schmidtpark, dat de gemeente met zoveel bombarie aankondigde, maar net zo goed een braakliggend terrein is.

Panel

Vervolgens gaan de deskundigen uit het panel hun commentaar leveren.

Erik Batenburg van aannemersbedrijf Batenburg uit Bergschenhoek bijt het spits af: "Denken jullie wel aan de kosten, en aan tijdelijkheid. Geen van de projecten is kosteloos, en uiteindelijk moet het weer worden opgeruimd."

Directeur-bestuurder Frans Weterings van 3B Wonen: "We moeten wel overgaan tot woningbouw. Er is grote vraag naar starterswoningen. Daarmee beginnen!"

Ies Bos uit Bleiswijk, vice-voorzitter LTO Noord Glaskracht afdeling Oostland: "Groen met recreatie is leuk, mooi als het groen kan blijven staan na woningbouw. Denk er ook aan dat rondvliegende zaden, en ongedierte aantrekkend afval (bij recreatie) problemen zijn voor tuinders in de buurt."

Het laatste panellid was Jan Droogers, van aannemersbedrijf Van der Lecq en Droogers: "Eigenlijk is geld het grootste probleem. Het mag niks kosten. Rotta komt daar het dichtste bij."

De man van temp.architecture stelt dat de eigenaar van de grond uiteindelijk rendement wil zien, maar het tijdelijk project moet ook uit kosten komen. Dat is lastig.

Bos, van LTO, voegt toe dat tijdelijke tuinbouw een dom idee is. Er stonden vroeger kassen, die zijn met veel geld weggehaald, en om nou weer kassen terug te zetten...

Panel stelt dat de gemeente ook wat water in de wijn moet doen, dan kunnen we best bouwen. En de gesprekken moeten niet doodlopen.

Dat komt overeen met wat ik zelf hoorde. De gemeente is in gesprekken veel te star. Dat zou komen door de ambtelijke insteek, maar wordt ook niet verder aangestuurd door het college. Projectontwikkelaars willen best bouwen, en hebben geen belang bij eeuwigdurende bouwclaims.

Bij het panel gaan heel andere dingen om dan in de zaal. Lijkt ook of de oplossing eerder aan die tafel zit dan in de zaal...

Reactie gemeentebestuur

Wethouder Ten Kate reageert op de voorstellen. Ze zijn bezig met een notitie. Die komt vóór de zomer [dus 20 juni 2012? JS]. De creativiteit is aangewakkerd door de bijdragen. Je moet opletten met niets doen, want als er opeens een patrijs of zo zit kun je niet snel meer bouwen (rode lijst).

Ten Kate wijst erop Batenburg mede-eigenaar is van stukje Wilderszijde (BBGZ: Bouwfonds - en dat is weer onderdeel van Rabo Vastgoed -, Batenburg, Visscher & Zondag Ontwikkeling), dus kun je snel afspraken maken. Dat is een mooie steek onder water. De gemeente maakte al een notitie over tijdelijke glastuinbouw in Wilderszijde, en beschrijft op blz. 4 de claimafspraken met Batenburg: "Het mag duidelijk zijn, dat ontwikkelaars dit niet zonder (financiële) zekerheden zullen accepteren. Over de hoogte van bedragen is nog niet gesproken, maar toestaan van "tijdelijke" glastuinbouw op die locaties zal niet zonder financiële claims gaan."

Ten Kate wees daar gisteravond ook op: "Let op met de bouwclaims, je kunt niet zo maar overal van alles doen. Onze financiering is nu gebaseerd op woningbouw 'ooit'. Als we nu iets anders doen, leidt dat tot afwaardering, en kost miljoenen."

Dat klopt. De Münchhausen-truuk met Wilderszijde, waar de gemeenteraad zo onnadenkend mee instemde, laat niet veel ruimte open. En als bonus mag naar verwachting na een aantal jaren alsnog een flink verlies worden genomen. Tja, D66 en Leefbaar 3B, daar waren jullie zelf bij. Je maakte zelf bijna onmogelijk om creatief met de gronden om te gaan. D66 is oppositie, Leefbaar is medebestuurder.

Conclusie

Het was uiteindelijk een goede avond, zo. Alle apen kwamen uit de mouw. De echte oplossing ligt bij de gemeente en de projectontwikkelaars. Een kwestie van willen.

Update 20:10. Een lezer reageert: "In 1999-2000 was inderdaad de bedoeling een wijk te bouwen met een grote plas en luxe villawoningen. Dat was het verhaal van makelaar Fonk. De provincie Zuid Holland heeft het plan uiteindelijk teruggedraaid, vogels zouden het vliegverkeer van Rotterdam Airport hinderen. Het werd min of meer geheim gehouden door ambtenaren van Bergschenhoek, dat weet ik mij nog wel te herinneren. Bij navraag werd er behoorlijk vaag over gedaan." JS: maar de redenering van de gemeente wordt daar niet plausibel door.

Categorie: Lokaal