Als een konijn kijkend in de koplampen

zaterdag 19 mei 2012 - Het bestuur van Lansingerland heeft een Kadernota 2012 geproduceerd, en kijkt daarin als een konijn in de koplampen van aanstormend dodelijk verkeer. Men lijkt niet te begrijpen dat ingrijpen nú nodig is. En niet door lastenverzwaring, vanwege de lage legitimiteit van het bestuur. Het Kunduz-akkoord lijkt nog 10 jaar stilstand in de bouw teweeg te brengen, dus er moet worden gekeken naar beperking van de beleidsprogramma's. Maar ja, de gemeente heeft geen idee van de effectiviteit van het eigen beleid, alleen dat het geld op gaat. De Kadernota laat verder een aantal zaken onbesproken die toch te maken hebben met het onderwerp: Meer risico’s, minder middelen.

De PvdA twitterde gisteren dat ik mijzelf zou beschouwen als een "politieke klasbak". En dat het een raadsel is dat de VVD mij nog niet als landelijk lijsttrekker heeft gekandideerd. Blijkbaar gaat dat zo in de PvdA. Natuurlijk een vette knipoog terug. Feit blijft dat dit gewoon een blog is van één van de 56.000 inwoners van Lansingerland, dat je wel of niet kunt lezen. En niet meer of minder waard is dan wat al die andere mensen zeggen of schrijven. Ik ben gewoon een voetbalcommentator, die geen zin meer heeft het veld opnieuw te betreden. Dat waren tropenjaren. Met een laag gezichtspunt op het veld moet je met een team een spel opzetten, de bal vooruit bewegen, en dan staat er ook nog eens een doelman te proberen je spel te versjteren. Fijn dat nu anderen het spel spelen, en ik kijk er graag naar.

Wel is het zo dat in die analogie in de Lansingerlandse gemeenteraad de teams spelen met incomplete teams, waarvan sommigen denken dat ze niet aan het voetballen zijn, maar aan het biljarten zijn, of toepen. Sommigen halen de rusttijd en speeltijd door elkaar, de scheids heeft gewed op een ander team, soms gaat een tijdje het licht in het stadion uit, op zijn tijd steelt iemand de bal, en de verzorgers langs de kant zijn liever (of meer geschikt als) slager of bakker, enz. Mijn toetreden tot zo'n veld hoeft niet per sé een positief resultaat te hebben. Zeker niet omdat er genoeg sterspelers zijn die een goeie pot voetbal zouden kunnen laten zien. Elke partij heeft er wel een of twee. De PvdA-fractievoorzitter is er zelf een. Of ik zelf een sterspeler zou zijn of niet, ik ben overbodig. Daarom beperk ik mij liever tot de rol van commentator. En wie zich ergert aan dit blog moet vooral niet verder lezen. De zon gaat er niet minder om schijnen, buiten.

De avond voor Hemelvaart presenteerde de gemeente een onheilspellend persbericht en webartikel over de Kadernota 2012. De volledige tekst staat nog niet online. PolitiekActief.Net voorziet in die omissie, klik hier voor de bijlage bij deze analyse. Met dank aan de lezerscommunity.

Het konijn en de koplampen

Net als in andere stukken laat de gemeente zien niet in staat te zijn om eigen verantwoordelijkheid te nemen. Uit het persbericht:

"Het meerjarenbeeld voor 2013-2016 dat oprijst uit de Kadernota 2012 wordt voor een belangrijk deel beïnvloed door macro-economische ontwikkelingen. De gemeente heeft hier slechts beperkt invloed op. [...] Met name de explosieve ontwikkeling van de lasten in het sociale domein zorgen [zorgt? JS] voor de omslag van een structureel sluitende begroting van dit jaar naar een meerjarenraming waarvan nu alleen de eerste twee jaarschijven materieel sluitend zijn."

Onderaan blz. 5 staat een wonderlijke paragraaf:

"De vraag is of de huidige faciliteiten, zoals de artikel-12 status, wel passend zijn als oplossing voor de problemen die voortvloeien uit de grondexploitaties. Ook op landelijk niveau zijn hier twijfels over omdat veel gemeenten financiële problemen ondervinden als gevolg van vertraging in de grondexploitaties. Indien zij allemaal in een dergelijk traject terecht komen, dan zal de rekening hiervan via het gemeentefonds over alle gemeenten wordt verdeeld. Ook de niet-probleem gemeenten zouden op die manier last hebben van deze oplossing."

De houding van een konijn dat midden op een weg zit te kijken naar de aanstormende koplampen van dodelijk aanstormend verkeer. Ook een menselijke eigenschap. Een goede vriend uit mijn tijd in Brussel, filosoof en econoom met hogere opleidingskwalificaties dan ikzelf, twitterde gisteren dat de noodzakelijke correcties in Griekenland echt niet zouden kunnen plaatsvinden vanwege de grote gevolgen voor een hele generatie Grieken. Het ongeloof van de autobestuurder bij "Blik op de weg" die veel te hard heeft gereden en een half jaar zijn rijbewijs kwijtraakt, terwijl hij toch zijn auto nodig heeft voor zijn werk? Mijn vriend is een Griek, en hij houdt van zijn land. We kunnen het college van Lansingerland niet verwijten een tijdje te hebben geaarzeld om harde maatregelen te nemen, dat is menselijk, maar wel dat dat aarzelen nu nog voortduurt.

In diezelfde Brusselse tijd, begin jaren negentig, had ik te maken met iemand uit voormalig Oost-Duitsland die vertelde dat alles wat ze op school had geleerd waardeloos was geworden na de Wende. De planeconomie, de goede werken van de Sovjet-Unie, de lessen Russisch. Een generatie die er flink aan moest trekken om een redelijk bestaan op te bouwen in de vrije wereld. En ik werkte met iemand die voor de Treuhand een aantal Oost-Duitse bedrijven hervormde. Dat ging niet met zachte hand. De bedrijvendokters Joep van den Nieuwenhuyzen en Gordon Gekko (niet als verpersoonlijking van "greed is good", maar als agressief hervormer van vermolmde bedrijven) waren zachte eieren. In 1990 werkten 4 miljoen mensen voor de bedrijven die Treuhand overnam, en in 1994 waren er nog 1,5 miljoen van over, terwijl er een verlies was geboekt van omgerekend 138 miljard euro. Toch was het nodig om Oost-Duitsland te laten aansluiten bij de rest van het ontwikkelde deel van Europa. Het grootste probleem voor Griekenland is het ontbreken van een Treuhand Anstalt die orde op zaken stelt, omdat er geen krachten in het land zelf zijn om te doen wat nodig is.

En wat is nodig? We laten Gordon Gekko aan het woord. Wij zijn als inwoners de aandeelhouders van Lansingerland. Gekko spreekt de aandeelhouders van Teldar Paper aan:

"You own the company. That's right — you, the stockholder. And you are all being royally screwed over by these, these bureaucrats, with their luncheons, their hunting and fishing trips, their corporate jets and golden parachutes... Teldar Paper has thirty-three different vice presidents, each earning over two-hundred thousand dollars a year. Now, I have spent the last two months analyzing what all these guys do, and I still can't figure it out. One thing I do know is that our paper company lost one-hundred and ten million dollars last year, and I'll bet that half of that was spent in all the paperwork going back and forth between all these vice presidents."

De eerste les is al dat onze collegeleden de keus zouden moeten krijgen alle buitenschoolse activiteiten ten behoeve van hun eigen carrière en spaarpot op te geven, of helemaal te vertrekken.

Ook al gedraagt Lansingerland zich "Grieks", hier staat wel een soort Treuhand voor de deur: een "artikel-12" status. Zie ook het eerdere artikel hier. Dan komt de gemeente onder curatele van de Rijksoverheid, gaan belastingen fors omhoog, wordt de gemeenteraad buiten spel gezet, en wordt gesneden in de voorzieningen en uitgaven. Dat er mogelijk weinig geld van buiten zal zijn om de door onze bestuurders veroorzaakte financiële problemen op te lossen, zoals de gemeente stelt, wil niet zeggen dat Lansingerland niet onder curatele komt. Het ontbreken van nieuw geld maakt alleen waarschijnlijker dat de curator dieper zal snijden.

Mogelijkheden en onmogelijkheden

Op blz. 4 van de Kadernota zegt de gemeente mogelijk een aanvullende uitkering (MAU) te krijgen. De Toetsingscommissie van de Wet Werk en Bijstand stelt dat: "Op de MAU kan geen aanspraak worden gemaakt indien het meerjarig tekort van de gemeente uitsluitend het gevolg is van haar beleid en de uitvoering." Gezien de algemene puinhoop in de uitvoering van beleid zou ik er niet te hard op rekenen, dus. Gelukkig blijven de stijgingen van aanvragen om inkomensvoorzieningen tot op heden weliswaar achter bij de prognose (blz. 5, 2e alinea). Dus waar hebben we het over? Ik snap par. 3.4.3 dus ook niet goed.

De Kadernota houdt enigszins hoop op betere tijden na het geklapte Catshuis- en Kunduz-akkoord (par. 1.5 op blz. 7). Helaas presenteert het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) vandaag in NRC Handelsblad nieuwe cijfers die erop wijzen dat er de komende 10 jaar geen betere tijden aanbreken. Lansingerland heeft een hoge schuldquote, hoger dan de kritische grens volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, en "de omvang van de schuld hangt grotendeels samen met het geïnvesteerde vermogen in de grondexploitaties" (blz. 5, 3e alinea). Het lijkt erop dat het scenario 1 uit de Kadernota meer waarschijnlijk is dan scenario 2. Al zijn de verschillen in financiële gevolgen voor scenario 1 of 2 marginaal. Het college hanteert terecht scenario 2 bij de doorrekening van de Kadernota, zoals gesteld in Bijlage 1, punt 2 op blz. 32.

Daarmee is het beeld compleet. De gemeente heeft hoge schulden, die veel geld kosten. De uitgaven daaraan gaan ten koste van allerlei voorzieningen voor de burgers. Sommige voorzieningen hebben een eigen ontwikkeling (uitkeringen staan trouwens niet in het lijstje "niet-beïnvloedbare bouwstenen" op blz. 9), en sommige voorzieningen kan de politiek juist wel terugdraaien. De grondexploitatie en de Rijksbezuiniging op het Gemeentefonds zijn allesbepalend.

De regel met de contante-waarde ontwikkeling van grondexploitaties is op blz. 9 leeg gelaten. In paragraaf 3.3 wordt er nader op ingegaan en blijkt er een onmogelijke keuze te worden voorgesteld aan de gemeenteraad. Wil je het ene stelsel of het andere? Maar dat andere kan niet, want dan moeten we 16 miljoen afboeken, en die zijn er niet. Voor het gemak laat men weg dat in het huidige stelsel voor bijv. Wilderszijde niet alleen die rente moet worden bijgeboekt, maar dat de waarde van de grond jaarlijks of tweejaarlijks moet worden aangepast, en vermoedelijk naar beneden, waardoor extra moet worden bijgestort in de voorziening. Het zijn tijdbommen, en ik zou wel eens een derde optie willen zien waarin die tijdbom wordt voorkomen. Ik voorspel: dat is ook onbetaalbaar, en dat weet het college. Waarmee de exercitie van de Kadernota eigenlijk al nutteloos is.

Maar laten we met goede moed verder gaan. Om de gemeente door de komende woelige jaren te loodsen zou de politiek zelf "Treuhand" kunnen spelen. Door te snijden en hervormen, dus. De eerste reflex is, net als bij de grote broers en zussen in het Catshuis en de Wandelgangen om de lasten te verzwaren. Zie bladzijde 28 van de Kadernota. De overheid stelt zich hiermee op alsof ze iets creëert dat mensen op prijs stellen, en graag meer voor willen betalen om te behouden. In Lansingerland lijkt mij dat een fictie. De overheid moet het doen met het geld dat ze heeft, en zelf op de blaren zitten van domme eerdere beslissingen. Pas als het voorzieningenniveau daalt onder een aanvaardbaar minimum, of de kosten de baten overschrijden, zou over lastenverzwaring kunnen worden gedacht. En dat publiek aanvaardbaar minimum ligt héél laag. Ik stopte ooit als wethouder vele diensten, en kreeg tot mijn eigen verrassing niet één telefoontje of boze brief. Politici denken altijd goede werken te doen voor de inwoners, maar in de dagelijkse praktijk herkennen burgers dat mogelijk hun hele leven niet.

Met die Rijksbezuinigingen gaat het college in par. 3.4.1 niet diep genoeg in de schattingen. Ze gaan uit van 9 miljard bezuinigingen op Rijksniveau. Door het VNG-akkoord om de gemeentelijke ambtenarensalarissen te laten stijgen ligt het voor de hand dat het Rijk het Gemeentefonds extra afknijpt. Ik zou dus ergens tussen scenario 4aa en 4ab in gaan zitten. Een extra tegenvaller van 250.000 euro in 2013, 500.000 in 2014, 750.000 in 2015 en 2016 ten opzichte van scenario 4aa.

Beïnvloedbare bouwstenen

Over de beheerplannen buitenruimte valt op te merken dat dat niet alleen tot de "harde" sector behoort, maar ook invloed heeft op veiligheid (struikgewas), mobiliteit van ouderen (rollators/scootmobielen versus kwaliteit bestrating), enz. De sociale component van beheer buitenruimte is mogelijk belangrijker dan de sociale betekenis van allerlei voorzieningen, waarvan uiteindelijk maar een minderheid gebruik maakt.

Daarom is paragraaf 4.2 toch wat raadselachtig. Denkt het college dat het "voorzieningenniveau" onaantastbaar is, als sprake kan zijn van curatele en lastenverzwaring? Zowel op blz. 9 als hier staat geen bedrag. Toch mogen we ervan uitgaan dat hier investeringen onder vallen, subsidies, en andere uitgaven. Kijken we in de Begroting 2012 op blz. 96. Daar zijn toch grote bedragen aan verbonden waarin kan worden geschoven, uitgesteld, verkleind?

Wreekt zich hier dat de gemeente onvoldoende beeld heeft van de effectiviteit van allerlei beleidsprogramma's? De Jaarrekening geeft sterk de indruk dat er wel bekend is hoeveel geld wordt uitgegeven, maar niet wat er van de goede bedoelingen terecht komt. Zo kun je natuurlijk ook in tijden van crisis schrappen in de slecht presterende programma's.

Bij paragraaf 4.3 "Onderwijshuisvesting" ontbreekt de overweging dat als woningbouw achterblijft, ook de bouw van scholen in tijd verschuift.

Wat betreft paragraaf 4.4 "Sport" is het raar dat in de Jaarrekening 2011 op blz. 29 van de PDF staat dat "in verhouding tot andere gemeentes [...] de kosten voor sport in onze gemeente echter wel aanzienlijk" zijn. Woensdag merkte ik op dat inwoners van het gebiedsdeel Berkel en Rodenrijs de andere inwoners op sportgebied subsidiëren. Dat is ook te zien op blz. 50 van de Sportnota uit 2008. In een Kadernota met deze insteek moet je dat benoemen en aanpakken!

Paragraaf 4.7 is typisch een paragraaf om te heroverwegen. Het college maakt een overzicht van wensen en ombuigingen. Zo te zien staat de min andersom. Er is een stijging met 362.000 in 2013, en daarna dalingen van 236.000 en 596.000. Aangenomen mag worden dat meer ombuigingen mogelijk zijn. Het is crisis! In Bijlage 2 op blz. 34 staat een lijstje van zaken waarvan de fracties hadden aangegeven dat er niet op bezuinigd zou mogen worden. Hoewel begrijpelijk kan er geen taboe bestaan, behalve tot het laatst lastenverzwaring. Bij het gebrekkige prestatieniveau van onze gemeente is er al weinig steun voor het Paleis op het Eiland, en dat zal nog verder afkalven.

Hoofdstuk 5 moet niet al te serieus worden genomen. Woensdag bleek de ratio weerstandscapaciteit over 2011 eigenlijk 0,31 ("ruim onvoldoende") te zijn, in plaats van 0,69. Het college stelt terecht dat de voorspellingen gebaseerd zijn op schattingen van kansen en bedragen. Als de uitkering Gemeentefonds tegenvalt, zoals aannemelijk, daalt ook de reserve. En de noodzakelijke aanvullingen aan voorzieningen als van Wilderszijde, bij daling van grondwaarden, staat sowieso niet in de Kadernota. Laat staan de onzekerheden uit hoofdstuk 6, met name de rente-ontwikkeling. Is het niet in algemene zin, dan wel voor Lansingerland, gezien de hoge schuldquote, zoals terecht op gemerkt in de laatste alinea op blz. 31.

Geheime agenda

Altijd leuk om te kijken wat er opzettelijk wordt weggelaten.

Bleizo

Ik schreef daar woensdag al over:

--------------------
Een ander document gaat over het feestproject Bleizo. Daarin staat:

"De belangrijkste risico’s hebben op dit moment betrekking op:

- De markt (en daarmee de uitgiftesnelheid)
- Het al dan niet definitief worden van bepaalde invullingen, zoals Factory Outlet en Adventure World
- De relatie tussen de ontwikkeling van Bleizo en de OV knoop
- Parkeren"

Of je een emmer leeggooit. Wat is er wèl zeker dan?

"In 2012 komt er meer duidelijkheid over deze ontwikkelingen en kan dit invloed hebben op de omvang van de risico's. Op grond van het stedenbouwkundig plan wordt een risico gecalculeerd van 7,4 miljoen euro. In het weerstandsvermogen van Lansingerland wordt rekening gehouden met het aandeel van Lansingerland." (te weten 50%)

--------------------

Een bloglezer laat weten dat vandaag het AD/RD met de kop "Bleizo doodsteek middenstand" bericht dat onderzoek in opdracht van de provincie uitwijst: FOC op Bleizo heeft 'dramatische effecten' op mode- en luxewinkels in Lansingerland en Zoetermeer. CDA-statenlid Ton van der Stoep noemt de cijfers 'zorgelijk'. "Dit is iets om rekening mee te houden bij de besluitvorming". De provincie neemt na de zomer een besluit over het FOC.

De Kadernota lezend is het natuurlijk einde oefening voor Bleizo, nu de kansen voor het FOC niet alleen minimaal zijn, maar er ook 7,4 miljoen risico wordt gelopen, èn er de nodige bedreigingen zijn voor Lansingerland. Of niet?

3B Wonen

Tot nu toe was er onduidelijkheid over de risico's met 3B Wonen. In de Begroting 2012 staat op blz. 102 bovenaan een bedrag, dat niet wordt gedekt door het tabelletje eronder. Later gaf de gemeente toe dat er een foutje stond. 3B Wonen had een lening van 199.695 euro. Maar hoe is dat te rijmen met die maximering van 100 miljoen euro op blz. 101 van de Begroting 102?

Echt wel een onderwerp, omdat in maart de NOS berichtte dat wegens een ongunstige derivatenportefeuille de woningbouwcorporatie verplicht moest bijstorten. In 2009 constateerde de visitatiecommissie dat de corporatie er financieel niet best voor stond. Het Centraal Fonds Volkshuisvesting gaf de corporatie zelfs maar een B1 rating (blz. 24). Volgens de begrippenlijst van het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV): "In het nader onderzoek is vastgesteld dat de voorgenomen activiteiten de solvabiliteit op middellange termijn (de laatste drie prognosejaren) in gevaar brengen."

Inmiddels scoort 3B Wonen sinds oktober 2011 weer A1: "De voorgenomen activiteiten passen bij de vermogenspositie van de corporatie. De corporatie voldoet zowel aan de eis dat de continuïteit voldoende is gewaarborgd, als aan de eis dat ze haar middelen voldoende inzet in het belang van de volkshuisvesting".

Dat het volgens de regels is, is één ding. Is het ook verstandig om garant te staan voor zo hoge leningen? Onze gemeente heeft er een handje van alle vrijheden te nemen "omdat het mag". Bouwen pal langs gevaarlijke pijpleidingen, adviezen van de Veiligheidsregio hierover in de wind slaan: het mag, dus ze doen het. We zitten niet voor niets in een financieel penibele situatie.

Hoeveel leent 3B Wonen eigenlijk? Het antwoord van het college gaf niet veel duidelijkheid. En afgelopen week gaf de gemeentelijke accountant aanleiding te veronderstellen dat de lening zelfs 444 miljoen euro was.

Kijken we in het Jaarverslag 2010 van 3B Wonen. Het aantal woningen in exploitatie is 4.079. Per zogenaamde verhuureenheid (VHE) is er 38.302+2.012=40.314 euro schuld. Totaal dus zo'n 164.440.806. Dat klopt dan wel met wat in de stukken van de gemeente staat. Eind 2011 is, volgens blz. 127 van de PDF van de gemeentelijke Jaarrekening 2011 de schuld opgelopen van 199,6 miljoen naar 222,2 miljoen.

Voor hoeveel staat de gemeente garant? Dat legt de gemeente uit in een notitie uit mei 2009. Ooit stond de gemeenten Bergschenhoek en Bleiswijk garant voor 69 miljoen. Wie googelt vindt overigens dat de meeste gemeenten maar voor een tiental miljoen garant staan. De eerste zekerheid die er is, is het vermogen en de inkomsten van 3B Wonen: de primaire zekerheid. De tweede zekerheid is het vermogen plus obligo's. Als het vermogen onder een bepaalde grens komt, dan zal het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) een waarborgsom opvragen bij 3B Wonen. De derde zekerheid, als bovenstaande niet genoeg is, is dat Rijk en Lansingerland samen ieder voor de helft een renteloze lening verstrekken aan 3B Wonen. Die moet 3B Wonen later terugbetalen.

Wat is eigenlijk het vermogen van 3B Wonen? Onder de voorwaarden van het WSW is "de som van de schuldrestanten van de geborgde leningen niet meer dan 50% van de WOZ-waarde van het ingezette onderpand." De gemiddelde WOZ-waarde bij 3B Wonen: 197.000 euro. Maal de 4.079 woningen is dus 803.563.000 euro. Dat is ruim voldoende? Nee, want de WOZ-waarde is de vrije verkoopwaarde in onverhuurde staat. Bij de taxatie dient uitgegaan te worden van de overdracht van de volle eigendom en de vrijelijke beschikking van de verkrijger. Er dient derhalve geen rekening te worden gehouden met eventuele beperkende voorwaarden in het koopcontract. Bij een executieverkoop, als een corporatie de bietenbrug op gaat, is dat geen reële verwachting. Met de WOZ-waarde komen we er niet.

Wat weten we dan van de waarde van corporatiewoningen? Zie bijv. het boek van Borgdorff uit 2006. Een manager Strategie en Beleid van een grote Amsterdamse corporatie vat het klip en klaar samen in een boek van Kuiper uit 2010 op blz. 50. De landelijke waarde van corporaties zou in 2007 niet 300 miljard zijn (opgetelde WOZ-waarden), maar 80 miljard, "zijnde de verzamelde bedrijfswaarden".

De definitie volgens het CFV is "de bedrijfswaarde onder de veronderstelling van voortgezette verhuur gedurende de levensduur van het bezit". De "bedrijfswaarde is gelijk aan de contante waarde van de toekomstige inkomsten (onder andere huren, eventuele bijdragen en overige opbrengsten) verminderd met de contante waarde van de toekomstige uitgaven (onder andere onderhoud, beheerkosten, belastingen en verzekeringen) over de restant levensduur van het bezit. De bedrijfswaarde laat de verdiencapaciteit van het bezit zien voor de resterende levensduur." Lijkt mij inderdaad een betere maat dan de WOZ-waarde.

Wat is de verzamelde bedrijfswaarde van 3B Wonen? Kijken we weer in het Jaarverslag 2010. Die 4.079 verhuureenheden maal 58.091 euro bedrijfswaarde = 236.953.189 euro. De balanswaarde van alle woningen samen is trouwens 4.079 maal 49.609=202.355.111 euro.

Samenvattend:
Als in 2011, volgens de Jaarrekening van de gemeente, de lening waarvoor de gemeente garant staat is gestegen tot 222,1, is dat meer is dan 2x100 miljoen euro. Wat op gespannen voet staat met de eerdere afspraken. Volgens de regelgeving van het garantiefonds mag het best stijgen tot 50% van 803 miljoen euro, ofwel 402 miljoen euro. Maar beter is het af te toppen op de bedrijfswaarde van 237 miljoen euro. Of zelfs op de totale balanswaarde van 202 miljoen euro. Om te hoge risico's te vermijden zijn nieuwe avonturen met deze woningcorporatie af te raden tot een substantieel deel van de lening is afgelost.

Conclusies

* Het bestuur van de gemeente Lansingerland heeft geaarzeld maatregelen te nemen om problemen op te lossen. Die aarzeling is menselijk, maar duurt nu al te lang.

* De collegeleden zouden moeten worden verplicht zich volkomen te concentreren op hun taak als gemeentebestuurder.

* Als Lansingerland niet zelf maatregelen neemt, dan komt er iemand het voor ons doen, de gemeenteraad buiten spel zettend.

* Lastenverzwaring is in Lansingerland, met een lage legitimiteit van het bestuur, geen optie.

* Grootste probleem is de grondexploitatie. Volgens het EIB verbetert dat, met de maatregelen uit het Kunduz-akkoord, de komende 10 jaar niet.

* Tweede probleem is een korting op het Gemeentefonds, waar de Kadernota onvoldoende rekening mee houdt.

* De risico's van de voorzieningen als voor Wilderszijde zijn onvoldoende ingevuld, en onvoldoende voorzien van alternatieve oplossingen.

* De Kadernota graaft onvoldoende naar bespaarmogelijkheden. Mogelijk omdat de gemeente geen beeld heeft van de effectiviteit van allerlei beleidsprogramma's, en alleen van dat het geld op gaat.

* De Kadernota gaat niet in op de risico's van Bleizo en de enorme garantstelling voor 3B Wonen. Bleizo blijkt schadelijk voor Lansingerland, en de leningen van 3B Wonen zouden de gemeente moeten weerhouden van nieuwe avonturen tot er een en ander is afgelost.

Categorie: Lokaal