Coalitie Lansingerland van alles wat

maandag 19 mei 2014 - Vorige week presenteerde de nieuwe coalitie een concept-akkoord, dat vanavond wordt besproken met inwoners en belanghebbenden. Er staat voor iedereen wat in, maar misschien is dat ook het probleem. Komt er een einde aan de kleptocratie van de laatste jaren?

Het concept-coalitieakkoord staat hier.

Door de huidige regeringspartijen wordt geklaagd dat de Lansingerlandse coalitie niet rust op VVD/PvdA. Dat slaat natuurlijk nergens op. PvdA is in onze gemeente slechts een splinterpartij, die door een restzetel vorige keer groot genoeg was om vorige periode coalitie te komen versterken. De VVD verloor een zetel.

Waarschijnlijk lag aan de coalitie van Leefbaar 3B/CDA/D66/ChristenUnie een schema als dit ten grondslag:

De rij met de minste verliezers is met rood aangeduid. De rij met de meeste winnaars is met groen aangeduid.

Er is een meerderheid nodig, dus minstens 16 zetels. Zo weinig mogelijk partijen, die zelf zo groot mogelijk zijn. Die staan in het schema. PvdA (2 zetels) komt dan nergens voor. Vervolgens moeten ze schrappen. De coalitie moet, zo is een mogelijkheid, recht doen aan de verkiezingsuitslag. Dus D66 moet er als winnaar in. En niet twee verliezers. Dus niet Leefbaar 3B samen met VVD. Het ligt voor de hand dat CDA, als bijna-winnaar (op 37 stemmen na, en dan had CDA 7 zetels, ofwel +1, en Leefbaar 3B 6, ofwel -3 zetels) in ieder geval ook in het college zou komen. Allemaal onder voorbehoud dat ze er uit zouden komen op de onderwerpen.

Zoals eerder opgemerkt sorteren partijen al op de verkiezingsavond voor. Als CDA toen al wist dat ze toch wel in de onderhandelingen zouden komen, hadden ze geen bezwaar tegen de voortrekkersrol van Leefbaar 3B (die de grootste verliezer was van de verkiezingen). Maar lag VVD er toen dus al uit. Alleen als CDA de voortrekkersrol had gehad, en een voorkeur voor VVD, dan was een college CDA/VVD/D66/ChristenUnie onderzocht. Blijkbaar waren die relaties niet zo goed, of kwam het er niet van in de eerste uren na de uitslagen.

De combinatie van D66 en ChristenUnie is natuurlijk wel vreemd. Vooral omdat ChristenUnie niet nodig is. Mogelijk heeft D66 een wens geuit, omdat in het schema van Kieskompas Leefbaar 3B en CDA erg dicht bij elkaar lagen:

Of omdat bij Leefbaar 3B de wens bestond om bestuurservaring uit het vorige college te behouden. Of omdat CDA graag mede-christenen erbij wilde.

De wethoudersposten bevatten wat verrassingen. Simon Fortuyn wordt van lijstduwer van Leefbaar Rotterdam wethouder. Hij werd bekend als "de broer van", en we moeten zien of hij de capaciteiten heeft voor een wethouderspost. Beoordelen op zijn eigen naam en kwaliteiten. De familierelatie doet er niet toe. De zussen van Jan Smit kunnen niet zingen. Hij werd door het Algemeen Dagblad gekoppeld aan een akkefietje in zijn enveloppenfabriek, maar los van of dat verhaal zo goed is weergegeven, is een harde hand bij onze ambtenaren niet slecht. Hij krijgt Personeel en Organisatie toegewezen. Fortuyn kan die verhalen over in de eigen portefeuille speculerende en goedkoop-huizen-in-projecten-bouwende ambtenaren onderzoeken, ontzenuwen, of aanpakken. En de diverse andere zaken die verkeerd gaan, waar burgemeester en wethouders verantwoordelijk voor zijn, maar waar ze in feite part noch deel aan hebben.

De kandidaat-wethouder van CDA komt uit het bouwwereldje, en een achtergrondonderzoek zal in eerste instantie moeten aantonen of dat nu eens positief voor onze gemeente gaat werken. Volgens het LinkedIn-profiel gaat het om commercieel directeurschap bij een groot bouwbedrijf. Of dit een frisse nieuwe kandidaat is, of dat er lijntjes zijn met de wat minder frisse antecedenten van het vorige college, we komen er de komende jaren wel achter, en u leest het dan op dit blog.

Het coalitie-akkoord bevat voor iedereen wat wils. Het eerste deel is een soort verlanglijstje, waarin tegenstrijdige doelstellingen naast elkaar staan opgesomd. Dus zowel "Doorstroom bevorderen" als "Sluipverkeer weren" als "Verkeer remmende maatregelen hebben de voorkeur".

Heel veel cryptische formuleringen. Zoals op blz. 3: "dat de gemeentelijke overheid niet de zorg voor het welzijn van de burgers overneemt, maar wel dat zij stimulerend optreedt". Wat is dat? En vooral: wat kost dat? De vorige colleges hebben de kassen leeggeroofd, en breed miljoenen uitgedeeld aan particuliere ondernemers via subsidies en kortingen. Zodat de lasten moeten worden verhoogd. Vooralsnog plagerijtjes met een opbrengst van nog geen miljoen. Waar haalt het nieuwe college het geld vandaan voor al dat "stimuleren"?

"We stimuleren culturele initiatieven en activiteiten in onze kernen", "om inwoners en ondernemers te stimuleren deel te nemen aan buurttoezicht en wijkpanels", "initiatief van inwoners en bedrijven stimuleren voor duurzaamheidseisen", "gemeente moet zorgen voor een gunstig vestigingsklimaat [...] en waar nodig bepaalde initiatieven stimuleren", "minder en simpeler vestigingsregels zorgen dat ondernemers [...] meer gestimuleerd worden tot investeren", "de gemeente stimuleert de energietransitie in de glastuinbouw", "De gemeente stimuleert samen met het tuinbouwbedrijfsleven parkmanagement in de glastuinbouwgebieden", "de scholingsmogelijkheden voor de tuinbouw moeten, in samenwerking met de omliggende gemeenten, verbeterd worden. Het SOB Oostland moet daarvoor worden gestimuleerd. De gemeente streeft ernaar om één of meerdere afdeling en van een HBO-Groen opleiding te vestigen in Lansingerland."

Niet te overziene kostenposten en rechtsongelijkheid voor ondernemers ten opzichte van inwoners, dat lees ik erin. Hoe de "energietransitie" zich verhoudt tot de ontglazingsprogramma's van de Provincie Zuid-Holland, en de overproductie van de energie (Nederland is de komende 20 jaar exporteur van elektriciteit, de hoogspanningsleiding 380Kv is aangelegd om dat allemaal af te voeren, vooral richting Duitsland), het is niet helder.

Het scholingsprogramma klinkt leuk, maar let op wat op blz. 3 staat: "De gemeentelijke verantwoordelijkheid is het verschaffen of bevorderen van passende huisvesting." Kortom: dure plannen ten behoeve van een bepaalde economische lobby, terwijl ons vorige college nog naar China reisde om daar Greenport-activiteiten op te zetten.

Is het meer dan een bestendiging van de bestaande subsidiestromen, die juist zouden moeten worden doorgesneden om onze gemeente weer gezond te maken, en betaalbaar voor de inwoners?

Wat betreft de lastenverhoging zit er een lumineuze oplossing in. Dat de lasten voorlopig blijven stijgen is aannemelijk, alleen al omdat er nog een begin moet worden gemaakt van snijden in eigen vlees. Vorige colleges en raden waren daar niet toe bereid en/of in staat. Maar lasten kunnen maar zo ver stijgen ten opzichte van de werkelijke kosten. En door die kosten te beperken wordt het plafond verlaagd, en kunnen inwoners naar verhouding goedkoper uit zijn (blz. 15). Natuurlijk helpt het stelpen van het bloeden van miljoenensubsidies en -kortingen aan ondernemers nog meer.

Op andere punten lijken er meerdere auteurs zonder overleg te hebben geschreven. Op blz. 12 wil de gemeente samenwerken met de Metropoolregio. De vondst van bestuurders met grote ego's en tijd over om zonder democratische controle mooie dingen in algemeen (en eigen) belang te doen, nu de Stadsregio's vanwege de overbodige bestuurlijke drukte worden opgeheven door Rutte II. Dus de netwerken van die bestuurders kunnen tevreden zijn.

Maar op blz. 20 worden de wat meer kritische mensen blij (voor zover kritische mensen blij worden). Er is geen fusie met Pijnacker-Nootdorp meer aan de orde, zoals bijv. VVD bepleitte in het verkiezingsprogramma, maar erkent de gemeente de problemen van de bestuurlijke drukte. Met een spelfout staat er realisme: "Dit betekent niet dat de gemeente opeens uit reeds bestaande intergemeentelijke samenwerkingsverbanden zoals de Metropoolregio of de veiligheidsregio stapt. Het betekend wel dat, in lijn met eerdere afspraken, samenwerking met Pijnacker-Nootdorp en Zoetermeer als eerste optie wordt gezien".

Heel goed. Door die samenwerking kunnen ambtenaren rouleren, eens zien hoe andere gemeenten het aanpakken, wordt er wat frisse wind in de bedompte ruimtes geblazen. "Deze intensivering van samenwerking moet leiden tot efficiencyvoordelen en een meer eenvormige uitvoeringstructuur." De zin die dan volgt doet wat afbreuk aan het feestje, dus die laat ik even weg. Zoals gezegd: voor elk wat wils.

Een paragraaf die ook heel positief is betreft het inhuren van mensen op blz. 20. Dat doet onze gemeente vlot en met dikke contracten. Waar in gemeenten wel eens ambtenaren van andere gemeenten worden ingehuurd, hoor ik dat in Lansingerland dat niet gaat via die gemeente tegen normale tarieven, maar via de holding van de ambtenaar tegen de hoofdprijs. De holding van de ambtenaar??? Die dus van twee walletjes eet. Een mooi vast contract bij een gemeente, en bijklussen via de eigen holding voor het tweede huis, en de derde leg.

Ook de inhuur van een oud-directeur van de gemeente Rotterdam om iets te schrijven over Vinex kostte 614 euro per bladzijde (hoewel waarschijnlijk een stagiaire het leeuwendeel deed), en hij kreeg de kans om de Rotterdamse invloed op de Lansingerlandse problemen weg te poetsen. Die gekleurde conclusies staan dan ook in dit concept-akkoord, hoewel verderop een veel realistischer beeld van de situatie staat ("In principe worden nieuwe investeringen in infrastructuur en bouwrijp maken pas gedaan als er zekerheid is dat de bouwrijpe grond daadwerkelijk wordt afgenomen. Met andere woorden de gemeente gaat geen nieuwe risico’s aan. ", "Veel bestaande contracten tussen gemeente en andere partijen werken nadelig uit voor de gemeente"). Twee auteurs, blijkbaar.

Meer moois zit in de kernwethouders. De verkiezingen laten zien dat de fusie is mislukt en dat de kernen stemmen op hun eigen mensen. Partijen die dat niet snappen, zoals VVD, verloren. Hoewel Leefbaar 3B ook verloor door zich terug te trekken in de kleinste kern: Bleiswijk. De coalitie erkent dat.

Vanavond mag de bevolking zijn zegje doen. Het verlanglijstje in het eerste deel van het akkoord zal dan langer worden. Het ligt er daarom aan hoe we dat moeten beoordelen. Zien we het als een plan voor de komende jaren ("dit gaan we doen"), of als een leidraad ("als zus en zo op komt, en er zijn middelen, dan doen we een poging"). Daar zou het college zich over moeten uitspreken.

Vooral omdat er op blz. 18 heel goede punten staan over de bedrijfsvoering. Om terug te komen op uitvoerbaar gemeentelijk beleid, niet gehinderd door de effecten van de corruptie en bestuurlijke incompetentie van de vorige rondes. Benchmarking om onze gemeente in lijn te brengen met wat anderen doen. Doorlichten van de organisatie op doelmatigheid. Daar hoort bij dat alle wezenloze doelstellingen uit kadernota's, begrotingen en jaarrekeningen worden voorzien van echte ratio's. Wat is het probleem? Wat kunnen we eraan doen? Op welke termijn moet er wat van te zien zijn? Wat kan gestopt? Het verlanglijstje kan dan gelijk weer worden ingekort.

En als de gemeente dit wat op de rit heeft, en er zicht is op het stoppen van het weglekken van fondsen, dan is misschien inderdaad die Rijksoverheid te porren om wat hand- en spandiensten te verrichten om de problemen wat te verlichten.

Dit coalitieakkoord is duidelijk een concept. Iedereen kan er wat uit halen, en ik dus ook. De band met de economische netwerken van het vorige college zitten er nog strak in, wat maakt dat het ook ontzettend mis kan gaan.

Maar laat ik welwillend zijn. Het kan nog wat worden, met Lansingerland.

Update 19/5: Lezer ziet nog een linkje. Verband tussen beoogd CDA-wethouder en Centrumplan Bergschenhoek. Weet u wel, waar alle stukken van zoek zijn... Linkje hier.

Categorie: Lokaal