"We stoppen te treinen" al te letterlijk
zaterdag 3 december 2011 - Updated 5/12, 12:30*** Het treinverkeer op de hogesnelheidslijn tussen Amsterdam en Rotterdam lag vanmorgen enkele uren stil, omdat een trein tegen een kruiwagen reed. Naast het spoor werden ook nog duikspullen gevonden, waaronder persluchtflessen. Wat nu weer?
In de twee jaar dat ik op dit blog de HSL-perikelen volg, heb ik een aantal malen burgers gesproken die het niet meer zagen zitten en zelf eens actie wilden ondernemen. Een tractorlading suikerbieten, grind, vuurwerk. Allemaal af te raden. De HSL-overlast is effectief met papier en blog te bestrijden, zonder de spoorbaan te naderen. Er is ook geen noodzaak om terroristische middelen (want in die categorie valt het) in te zetten, omdat de omwonenden aan de winnende hand zijn.Behalve dan de eigenrichting, kan men wel begrip opbrengen voor individuele omwonenden die het teveel wordt. Sinds het begin van de testritten in 2008 zijn er meerdere periodes geweest waar de HSL meer overlast veroorzaakte dan toegestaan. Die herrie wordt berekend als een jaargemiddelde. Dat betekent dat stille periodes (weinig treinen, periodes vlak na maatregelen aan trein en spoor) wegvallen tegen drukke periodes (opgevoerde dienstregeling en snelheden). De dienstregeling wordt langzaam opgevoerd. In die drukke periodes leven omwonenden in een situatie die niet conform de afspraken is. De HSL is immers de enige grote infrastructuur waar bij de bouw al duidelijke afspraken zijn gemaakt over de geluidsproductie.
Sinds september veroorzaakt de HSL gemiddeld te veel herrie. Zoals het er nu uitziet gaat 2012 flink over de jaarnorm heen. Omwonenden zijn in het verleden naar de rechter gegaan, maar die constateerde dat het om een tijdelijke situatie ging, en dat nog niet duidelijk was bewezen dat de herrie over de norm ging. Inmiddels is gebleken dat er geen einde zit aan de huidige situatie, en heeft de minister toegegeven dat de herrie over de norm gaat. Maar de rechter zei ook dat omwonenden de minister niet kunnen dwingen om de regels te handhaven. Dat is staatsrechtelijk vreemd. De regels zijn er om gehandhaafd te worden. Het is nogal een toestand als het hele bestuursrecht moet worden uitgebreid met paragrafen om bestuurders ook te dwingen de beschreven regels uit te voeren.
Dat omwonenden, vooral als ze gevoelig zijn voor de onrechtmatige herrie, het in hun hoofd halen om eigen rechter te spelen ("als niemand de regels wil handhaven, dan doen we dat zelf wel"), was een kwestie van tijd. De knulligheid van een kruiwagen met duikersflessen is dan een illustratie van de onmacht. Op andere spoorlijnen worden overigens ook allerlei spullen gezet door onverlaten. ProRail noemt dat "derdenstoringen". Bovendien leerde ik in een telefoongesprek dat je nog niet zo gemakkelijk bij Bergschenhoek bij de spoorbaan bent. Je moet door deuren in de tunnelbak. Zijn die te openen van de buitenkant zonder speciale sleutel? Kun je daar makkelijk met een kruiwagen door? Enz.
In 2006 lieten mannen uit Ede een kruiwagen met bakstenen achter op de rails bij hun woonplaats. De intercity tussen Veenendaal en Utrecht reed rond 22.30 uur in volle vaart tegen de kruiwagen aan. Niemand raakte gewond, maar het remsysteem van de trein raakte beschadigd. Na drie uur kon de trein worden weggesleept. De passagiers zaten uren vast.
De lokale overheid neemt overigens de omwonenden volstrekt niet serieus. En de gemeenteraad ook niet. In de Heraut beweerde de wethouder: "Wij hebben steeds overlegd met ambtenaren op het ministerie, maar zelfs die weten niet wat de minister van plan is." Dat er (laagopgeleide) burgers zijn die denken dat de minister hun brieven leest of beantwoordt, dat is te begrijpen. En misschien is het bij de Gemeente Lansingerland ook wel zo. Maar bij de meeste bestuursorganen doen ambtenaren al het werk. Zelfs de bekende "amice-brieven" worden door ambtenaren geschreven.
En als al in augustus in de kranten staat (Financieele Dagblad, Telegraaf) dat er plannen zijn om gewone intercity-treinen over de HSL te leiden, en de gemeente zelfs een artikel knipselt naar de eigen website, dan is het idioot (en van kwade wil) om in november te veronderstellen dat het een plotseling ideetje van de minister betreft.
Nota bene: het CDA had over het onderwerp van de intercity's op de HSL in augustus al vragen gesteld aan het college: "Dreigend faillissement van NS Hi-Speed. Daarom aanstaande overeenkomst tussen Ministerie I&M en NS over in elkaar schuiven van hogesnelheidslijn en hoofdrailnet. Naast een lagere gebruiksvergoeding voor het geheel, gaat NS mogelijk ook met regulier materieel gebruik maken van het HSL tracé om die lijn weer exploitabel te krijgen. a. Is het college bekend met deze lopende onderhandelingen tussen Ministerie en NS?"
Burgers laten zich niet meer voor de mal houden door bestuurders. Zeker als van die bestuurders aanleiding is te veronderstellen dat ze beter voor zichzelf zorgen dan voor de burgers. En nou heeft, naar het zich laat aanzien, een burger de eigen handen uit de mouwen gestoken om het probleem aan te pakken. Motivatie voor de politiek om ook eens iets te laten zien behalve flauwekul?
Tot nu toe heeft alleen de VVD zich pro-actief opgesteld, en is het CDA een goede tweede. Lokaal is de PvdA actief met hun zeer gestructureerde berichtgeving (en vóór toetreding tot het college hun lastige vragen), maar helaas is de Tweede Kamerfractie niet te porren voor actie.
Er komt mogelijk een AO-overleg over specifiek de problemen met het geluid in Lansingerland. Als de andere partijen nu ook eens een wethouder zouden aanspreken op onzinpraat, en de VVD steunen in de Tweede Kamer? En als de media nu eens zouden schrijven over de geluidsproblemen, toch bottleneck in de exploitatie van de spoorlijn?
***Update 17:05:
* Een lezer corrigeert dat het om zuurstofflessen zou gaan: "Foutje - duikers gebruiken perslucht, Joost. Alleen marineduikers gebruiken in oorlogstijd zuurstof, omdat dat geen bellen geeft en ook nauwelijks geluid maakt... Ik heb zelf gedoken."
* De Stichting Stop Geluidsoverlast HSL laat weten geen kruiwagen te missen
* Onverschrokken VVD-raadslid Bal tweet heel veel en onder andere: "Wat het ook is het is het verkeerde signaal. Duidelijk dat iedereen de balen er van heeft maar zo komen we er niet". En: "Beetje bedrijf luistert naar zijn klanten. Niet alleen die in de trein zitten maar er ook langs wonen." En aan een instructeur van NS Hispeed die inwoners van Bergschenhoek domme mensen noemt: "Machinist bij de HSL trekt wel een hele snelle conclusie. Wie zegt dat het mensen zijn uit Bergschenhoek etc."
* De KLPD spreekt over duikersuitrusting: "Spoorwegpolitie heeft onderzoek ter plaatse op #HSL afgerond. Flessen duikersuitrusting en restanten kruiwagen inbeslaggenomen."
* Of de duikersuitrusting wat te maken heeft met de kruiwagen is volgens Bal ook nog de vraag: "Eigen Treinenweb zegt zelfs dat de gasflessen langs de lijn in de bosjes lagen. Achtergelaten groot vuil?"
* Vragen van het CDA toegevoegd aan artikel
Update 5/12: nagekeken hoe het college reageerde op de vragen van het CDA. Volgens de notulen van 24 augustus sloot D66 zich bij het CDA aan. "D66 vraagt om het voorstel van het CDA, om ervoor te zorgen betrokken te raken bij onderhandeling m.b.t. het in elkaar schuiven van HSL en hoofdrailnet en de bezwaren van Lansingerland onder de aandacht te brengen, als een kans te zien. Er kan op aangedrongen worden dat bij de nieuwe aanbesteding geluidsreductie een bepalend criterium kan zijn. D66 is benieuwd naar de visie of strategie van het college. [...] Leefbaar 3B [de partij van de HSL-wethouder van Lansingerland, JS] vindt dat er vertrouwen is en moet blijven m.b.t. de wijze waarop de wethouder het aanpakt. L3B heeft niet het idee dat het college te afwachtend de zaak aanpakt. Het CDA en de PvdA maken zich te veel zorgen en ervaren geen vertrouwen in de handelwijze van het college."
De wethouder reageert: "Wethouder vindt dat er een interessant resultaat is bereikt. De strategie van het college heeft geleid tot dit resultaat. [...] Wel is het de vraag hoe de gemeente er mee naar buiten treedt. Het college heeft ervoor gekozen om niet op de grote trom te slaan, om vervolgens mogelijk de mist in te gaan. [...] Het college heeft er geen behoefte aan om hier veel tamtam van te maken of elkaar in het harnas te jagen, omdat hier het doel niet mee bereikt wordt. Het college zet zorgvuldige en weloverwogen stappen. [...] Na publicatie van het persbericht in de Telegraaf en het NRC heeft het college contact opgenomen met het ministerie en indringende vragen gesteld. Op 16 augustus is een brief geschreven naar de minister, waarin aangegeven is, dat er uit de pers een aantal zaken is vernomen. Als de minister voornemens is om ook maar iets aan de exploitatie te doen wat leidt tot een andere dienstregeling, een wijziging van het gebruik van het spoor of anderszins een effect zou kunnen hebben op de geluidsproductie dan wil de gemeente hier over geïnformeerd en erbij betrokken worden."
Op 14 september praat men er weer over. Het CDA ziet de beloftes van de minister niet zitten en de PvdA denkt dat het nog wel tot 2013 duurt. GroenLinks zegt: "Kan de wethouder nagaan of aansluiting op het hoofdrailnet tot de mogelijkheden behoort? Gaan er ook andere treinen op het spoor rijden?" Het college reageert: "De wethouder vindt het hartverwarmend dat de commissie er eendrachtig achter staat. In alle informatie is te zien, dat het college inzet op maatregelen op korte termijn."
Op die brief kwam voor zover mij bekend geen antwoord. Op 21 september stuurt het college uit eigen beweging aan de raad een brief van de minister aan de Tweede Kamer met als strekking dat er nog niets zeker is. En de rest is geschiedenis...
Grappig is dat D66 tot twee maal toe de afspraak doorbreekt over een geheime deal die er is over A16/A13 en HSL. "Zijn er punten die tegen elkaar uitgeruild worden?" De tweede maal reageert de wethouder verbolgen: "Wethouder snapt niet wat D66 met deze vraag bedoelt. De vraag wordt niet expliciet genoeg gesteld." Openbaar is onbekend wat de deal is, maar het lijkt erop dat straks Lansingerland zowel een drukke A16/A13 voor de deur heeft, als een gehorige HSL. Hartverwarmend, om met de wethouder te spreken?
Wat is beter? PvdA die gewoon stelt dat alles nog 2 jaar duurt, en ondertussen vragen stelt. CDA dat speldenprikken uitdeelt zonder effect. Of VVD die echt een datum stelt, maar die onhaalbaar is? Of geen van bovenstaande en is een kruiwagen effectiever?
Update 12:20: Een NS Hispeed-trainer noemde op Twitter de inwoners van Bergschenhoek domoren (geen link ivm privacy). NS Hispeed laat weten de trainer meteen te hebben aangesproken.
Verder heeft Bal aan NS Hispeed gevraagd om een persbericht over wat er nou precies is gebeurd afgelopen zaterdag. NS Hispeed zegt dat zij niet degene is die dat moet vertellen.
Update 12:30: Een lezer reageert: "Het hek langs de Berkelse kant lijkt intact. Maar er is een manier om op de groenstrook daar te komen. Over het hek klimmen. Zijn ze op de groenstrook dan is het aan Berkelse kant een eitje om op de rails te komen, omdat er geen geluidsscherm is. Rekening houdend met de remweg kan het goed zijn dat de kruiwagen vanaf het viaductje is gegooid, of in elk geval dichtbij bebouwing op de rails gekomen is. Trein stopte bij viaduct Berkelse weg."
Update 12:50: Of was het deze papa die voor Sniklaas de zon wilde pakken voor zijn dochtertje? Analoog aan het boek van Eric Carle.
Categorie: NatioEuro
Ik ben geïnteresseerd in uw mening:
