Het faillissement van Lansingerland

dinsdag 2 december 2014 - Updated 3/12, 9:25*** Twee weken geleden dacht PvdA Lansingerland grappig te zijn door de aankondiging van mijn presentatie over een nieuw boek te doorkruisen. Ze deden net of het de benarde financiële situatie zou gaan. Immers, het gaat volgens PvdA Lansingerland geweldig! Is dat zo? Update: Wethouder Financiën vertelt niet de waarheid over een cruciale brief van de Provincie (video!).

Ik vond de actie niet zo erg. Want was aan de ene kant een gelegenheid om weer de presentatie aan te kondigen, en anderzijds kon ik toch even een reactie kwijt over het fabeltje van deze oppositiepartij dat de coalitie goed werk levert.

Helaas as. woensdag niet in staat om de boekprezentatie "Het Faillissement van Lansingerland" door @JoostSmits bij te wonen.
— PvdA Lansingerland (@PvdA_LL) 21 oktober 2014

PvdA Lansingerland ging ervan uit dat de gemeente gewoon weer onder normaal toezicht zou komen, dat toevalt aan overheden die hun zaakjes op orde hebben. Ik zei dat daar weinig kans op was, en dat de Provincie dat nog wel zou laten horen.

@PvdA_LL Hoeft niet, ze horen het wel van de Provincie, denk ik.
— Joost Smits (@JoostSmits) 21 november 2014

En inderdaad, de dag ná mijn presentatie kreeg de raad al melding van een inkomen stuk "A14-141020 Brief van Provincie Zuid-Holland betr. beslissing Voorjaarsnota 2015 en kadernota 2014" van 21 november 2014. Wat staat daar zoal in (klik op onderstaande om het groter te zien)?

Eigenlijk een herhaling van wat in de dieptescan stond: de gemeente probeert met technische aanpassingen te maskeren dat er teveel geld uitgaat, en slaagt er niet in dat lek te stoppen.

Dat is serieuze business. Dat gat in de hand moeten de inwoners immers betalen. De lasten gaan astronomisch stijgen, terwijl slechts een kleine groep profiteert, en de rest minder, minder, minder dienstverlening krijgt. Het geeft te denken aan welke kant PvdA Lansingerland staat.

Voor een goed begrip: de "grap" van PvdA Lansingerland dateert van een maand nadat de gemeente de onheilspellende brief van de Provincie ontving. Oppositie is in Lansingerland altijd een ruim begrip. Feit is dat dit jaar alleen VVD en Partij Neeleman doorzagen dat de door het college ingediende begroting 2015 niet deugt: ze stemden als enigen tegen.

Waarom het college deze brief niet bij de raadsbehandeling de Begroting 2015 op 6 november agendeerde is mij wel duidelijk. Het niet-informeren van de raad voorkwam natuurlijk veel lastige vragen op het moment suprême.

***Update 9:45: De PvdA reageert:

@JoostSmits Natuurlijk hebben wij vanmorgen de gehele provinciale brief bij het college opgevraagd. https://t.co/YWoN5bzc7k
— PvdA Lansingerland (@PvdA_LL) 2 december 2014

Pardon, oppositiepartij PvdA? Aan wie was die brief gericht? Waarom hadden jullie die niet op 6 november? Waarom vinden jullie het best om het Bergse Bos te worden ingestuurd?

***Update 22:35: Opmerkelijk: de VVD vroeg op 28 oktober, een week na ontvangst van de brief van de Provincie, in de Gezamenlijke commissie begroting (video), of de provincie al had gereageerd op de begroting of op de bezuinigingen (tijdcode 41:56, op 42:38 en 3:20:15 en 3:20:55 en 3:21:12 en 3:22:10 nogmaals). De wethouder antwoordt hier op tijdcode 1:56:55 dat we van de provincie nog geen reactie hebben gehoord. Dit herhaalt hij meerdere keren (tijdcode 1:57:10, 3:19:35, 3:20:40, 3:21:55 en 3:22:55). Het was dus geen verspreking, de VVD vraagt duidelijk dóór op dit onderwerp.

Op 3:24:00 verklaart de wethouder geloof te hebben in de begroting. Hoe dat kan met het huiswerk dat er ligt, onder andere de Münchhausenconstructie van Wilderszijde (waardedaling wordt met een renteconstructie gefinancierd die na 10 jaar ontploft als de waarde niet weer is gestegen, daarvan werd ook een punt gemaakt in de dieptescan , en al in 2011 op dit blog) is toch wel een puntje. Het college leeft in een eigen werkelijkheid, die niet die is van de toezichthoudende provincie. Erger: het college sust de raad met die valse verwachtingen, een brief met klare taal achterhoudend. Dat lijkt mij niet waarheidsgetrouw.

***Update 3/12, 9:25: Men vraagt mij wat dit nu betekent. Normaal gesproken zou een wethouder excuus kunnen maken, zeggen dat een medewerker een foutje maakte en dat de brief was blijven liggen. Echter, de informatie in de brief die op 21 oktober binnen kwam is cruciaal voor partijen om een goed oordeel te geven over de Begroting 2015. In de brief staat dat een aantal zaken echt geregeld moeten zijn, die niet in de Kadernota stonden. Structurele dekking van onderhouds- en kapitaallasten en het niet inzetten van rentevoordelen uit grondexploitatie als structureel dekkingsmiddel.

Dat laatste betreft de zogenaamde Münchhausenconstructie. Door mij benoemd in 2011, en in Lot van Lansingerland (hoofdstuk 20), maar ook te vinden in de dieptescan van Binnenlandse Zaken en Provincie Zuid-Holland op blz. 34. In 2011 is een deel van de grond van Wilderszijde waarop op korte termijn niet zou worden gebouwd uit exploitatie gehaald, en aan dat kapitaal schrijft de gemeente een rente toe. De dieptescan: "De aan de niet in exploitatie genomen gronden toegerekende rente blijft derhalve hoog (7,177%)." Met die truuk verdient de gemeente virtueel geld. De dieptescan: "In onderstaand schema is te zien dat de rente op de grondexploitaties een relatief groot voordeel voor de meerjarenbegroting oplevert."

Er is weinig kans dat de Begroting 2015 wordt goedgekeurd zonder dat huiswerk te hebben gedaan. Door de brief achter te houden (al dan niet opzettelijk) heeft het college de gemeenteraad die afweging onthouden.

Ook de sussende houding van de wethouder dat het allemaal goed komt en zijn uitlatingen over het voldoen aan de afspraken met de Provincie (zie de video, voor tijdcodes zie vorige update) staan in schril contrast met de werkelijke, zeer kritische, positie van de Provincie. Dat zette de raad op het verkeerde been toen ze op 6 november een besluit moesten nemen over de Begroting 2015.

Er is een democratische onregelmatigheid ontstaan die niet kan worden gecorrigeerd en naar verwachting verstrekkende gevolgen heeft. Dan passen excuses niet meer, maar alleen nog het nemen van verantwoordelijk.

Een uitweg zou kunnen zijn dat het voltallige college achter de wethouder Financiën gaat staan. Dat kan niet, aangezien de waarnemend burgemeester juist is benoemd (morgen een jaar geleden was het persbericht) om dit soort zaken te voorkomen. Het zou er dan zelfs toe kunnen leiden dat de waarnemend burgemeester wordt vervangen door een andere waarnemend burgemeester en de procedure om Lansingerland zelfstandig een burgemeester te laten zoeken wordt stopgezet.

Categorie: Lokaal