Jaaroverzicht 2014
zaterdag 20 december 2014 - Wat een jaar was het weer, en wat was er veel te lachen om het theater van de Lansingerlandse gemeentepolitiek. Voor de vorm waren er verkiezingen, maar we schoten er weinig mee op. Niettemin waren er de nodige komische hoogtepunten in het absurde cabaret. Gaan in 2015 de ontvangers of de betalers bepalen wie de burgemeester wordt?
VerkiezingenLaten we beginnen met de verkiezingen, in andere gemeenten de kans om de boel eens op te schudden en een frisse start te maken. Zo niet hier. PvdA verklaarde openlijk nog graag vier jaar dezelfde fraude, integriteitsproblemen, zwakke bestuurders, rare besluiten, bevoordeling van particuliere organisaties, bestuurlijke en financiële instabiliteit te willen. Een vergelijking van de 11 verkiezingsprogramma's gaf gelukkig een genuanceerder beeld. Hoewel ze niet allemaal snapten dat ze zelf gaan over de afweging of het veilig is een VMBO-school dicht bij een hogedrukgasleiding te bouwen. Dat is risicogebied, per definitie onveilig. Vroeger mocht het gewoon niet, maar omdat gemeenten zelf meer bevoegdheden willen is dat met een wetswijziging overgelaten aan die gemeenten. De meeste partijen schreven iets als dat "wettelijke voorschriften dienen aangehouden te worden". Ja, en daar staat in dat je zelf de afweging moet maken. De school komt dus heel dicht bij die leiding, met meer kans op een fakkelbrand dan dat mensen de Staatsloterij winnen. Omdat de politiek ligt te slapen, totdat de boem valt. Niets geleerd van de vuurwerkramp of dichterbij de Moerdijkramp. Een geruststelling: het gemeentehuis staat ook te dicht op die leiding, dus als het knalt is er poëtische rechtvaardigheid. Allemaal kijken dan, volgens de rapportage van de Veiligheidsregio is de fakkelbrand een "geloofwaardig risico" en van veraf goed te zien! Met wat geluk is de gemeenteraad in sessie, verantwoordelijk voor de situatie. Het schoolbestuur heb ik hier vragen over gesteld, maar die laten niets horen.
De Lansingerlandse verkiezingen lieten vooral zien dat de fusie is mislukt. Elk gebiedsdeel koos zijn eigen kampioen in dorpsbelang, omdat het geloof in een werkend overkoepelend gemeentebestuur door de realiteit is verdreven. VVD werd de grootste in Bergschenhoek, CDA in Berkel en Rodenrijs en Leefbaar 3B in Bleiswijk. De rapportage staat hier, met daarin onder andere een link naar een interactief kaartje.
Hoe het beter kan
Voor het draagvlak van politieke partijen is het van groot belang, en het is in hun eigen voordeel, als ze goed contact hebben met hun kiezers. Zodat de kiezers goed weten wat de partijen voor moois optuigen in gemeentebeleid, en de politieke partijen tijdig doorhebben als ze de plank misslaan. Om te voorkomen dat politieke partijen vooral onderling bezig zijn met niksigheid en de kiezers de moeite niet meer nemen om hun stem uit te brengen. Mijn onderzoek naar de geografische verdeling van kiezers heeft een tamelijk massale toepassing gevonden. Ik werk inmiddels bij de Stichting Politieke Academie om al die gebruikers te helpen, met collega's en een enthousiast ondersteunend team. Het begon zo'n beetje vorig jaar met een artikel in het Rotterdamse tijdschrift Vers Beton. Dat artikel werd dit jaar genomineerd voor de Persprijs Rotterdam. Het onderzoek en de toepassing door de Politieke Academie kreeg breed aandacht in alle media, van Algemeen Dagblad en NRC Handelsblad tot Telegraaf en Volkskrant tot Nieuwsuur en Hart van Nederland. De Provincie Overijssel nodigde mij uit om in mei te spreken op het symposium "Feiten, Feiten, Feiten".
Dit jaar schreven Frank van Dalen (expert politieke campagne), Aart Paardekooper (expert social media) en ik twee boeken hierover. Een over hoe je een echte permanente campagne kunt voeren, voor politieke partijen. Dat is meer dan twee weken voor de verkiezingen een tienpuntenplan in alle brievenbussen douwen met op de achterkant tien foto's van verder onbekende kandidaten voor de gemeenteraad. Het andere boek is voor overheden om de opkomst te bevorderen. Uit ons onderzoek blijkt dat overheden maar wat doen, zonder goed te onderzoeken waarom de opkomst terugloopt. In het boek staat een model van opkomstbevordering en een hoofdstuk over het belang van een goede organisatie, spookstemmen en fraude. Ik hield op 26 november een presentatie erover in de bieb in Berkel:
interessante presentatie @JoostSmits over verkiezingen en campagne Commissie permanente campagne #D66 kan ad slag! pic.twitter.com/UKB9jj8qn4
— Michiel Muis (@MichielMuis) 26 november 2014Het boek over "Permanente Campagne" ligt bij Van Atten aan de Kerkstraat in Berkel en Rodenrijs en is te koop in de webshop. Raadslid.nu prijst het aan als een "must-have", voor leden is het goedkoper.
Het boek over opkomstbevordering "Meer mensen naar de stembus" is eveneens te vinden in de webshop.
HSL
Lachwekkend was hoe de gemeente dit jaar werd weggespeeld door het Rijk bij de HSL. De gemeente ontving vertrouwelijk een brief van de staatssecretaris, waarin stond dat het Rijk zich niet zou gaan houden aan regelgeving en eerdere afspraken, en de meetmethode ging aanpassen zodat er geen onwenselijke resultaten meer uit zouden komen. Dat moest allemaal heel geheim, al waren meerdere mensen buiten de gemeenteraad ervan op de hoogte. De vertrouwelijke bijeenkomst, waarin de gemeenteraad zich ging beraden op een antwoord, was op dinsdag. Ik zette het onderwerp op woensdag op het blog, omdat toen die zogenaamd vertrouwelijke brief al online stond bij de stukken van de Tweede Kamer. Die vergaderden erover op donderdag. Het college vond het ook nodig zich boos te maken dat er was gelekt naar dit blog. De malligheid! Maak je dan boos dat je bent uitgespeeld door de club die vroeg om onterechte vertrouwelijkheid en dat je met lege handen staat. Wie er echt boos mogen zijn zijn de omwonenden, die niet krijgen waar ze recht op hebben in regelgeving en afspraken.
Bleizo
Bleizo is een schoolvoorbeeld van hoe kiezers en inwonersbelangen ondergeschikt kunnen zijn aan particuliere belangen. Dan doet permanente campagne er natuurlijk niet toe; verkiezingsopkomst evenmin. De gemeente Lansingerland lijkt vooral een doorgeefluik van overheidsgeld naar projectontwikkelaars, aannemers, subsidieontvangers (waaronder niet (sport)verenigingen). Als een burger daar bezwaar tegen maakt kan het zo maar gebeuren dat zijn medisch dossier online wordt gezet, zoals in september aan de hand was.
We herinneren ons nog allemaal hoe in oktober 2013 de gemeenteraad een staande ovatie gaf omdat een groot bedrijf, dat elders niet welkom bleek, miljoenen korting kreeg op bouwgrond die nog lang niet in de planning stond voor verkoop, waardoor ongeplande extra investeringen nodig waren.
In oktober 2014 werd ik zelfs ingehuurd om dat verhaal aan rijksambtenaren te vertellen in een cursus voor "verbindend leiderschap". Omdat ze vaak achteraf het verhaal horen, met de zinsnede "met de kennis van nu", was het wel zo aardig om ze eens langs ongelukken in wording te leiden. We gingen langs de woestijnschool WP3, die in een weide wordt gebouwd met in de wijde omtrek geen gezinnen met schoolgaande kinderen. Er komen daar verder ook geen woningen, dus over een aantal jaren is dat een geschikte leegstaande locatie voor het COA, die graag eens in de Randstad grootschalige opvang wil. Weten de rijksambtenaren dat alvast.
We gingen naar Wilderszijde, om te kijken naar de vlakte waar nooit gebouwd zal worden zo lang er vliegtuigen laag overvliegen. Vertellen over de boekhoudkundige constructie (Münchhausentruuk) waarmee de gemeente de waarde van de grond virtueel met 7,1% per jaar laat stijgen. Dat er vanuit de lucht door aannemers compleet aangelegde infrastructuur te zien zou zijn, en waar nooit een woning op zal worden aangesloten.
Ze waren al bij Bleizo geweest voor een hoera-verhaal. Het was eind oktober, en per 31 oktober zou er uitsluitsel zijn over enkele grote partijen die zich daar zouden vestigen, maar daar was niets over gezegd. Al vaker is op dit blog beschreven dat Bleizo een oplossing is op zoek naar een probleem. Het gaat erom dat infrastructuurbedrijven een vervoersknooppunt kunnen bouwen en uiteindelijk de tram van Zoetermeer wordt verbonden met het Rotterdamse metrostelsel. Maar ja, er hoeft daar geen kip te zijn, laat staan iemand die daar in die tram of trein gaat stappen. De NS wilde er dan ook niet aan, maar de regelgeving staat inmiddels toe dat wie ervoor betaalt de trein kan laten stoppen. De vanwege bestuurlijke drukte en ondemocratische toestanden op te heffen Stadsregio's zagen het als mooie laatste daad daar geld voor neer te tellen. En zo kwam er half juni het nieuws dat het station kan doorgaan.
En waarvoor? Uit een berekening met stukken die her en der op internet te vinden zijn blijkt dat Bleizo geen winst oplevert, mogelijk zelfs verlies. In openbare mededelingen wordt dat wijselijk achterwege gelaten. Toekomstige winst van het project Hoefweg is al overgeboekt. Winst die Lansingerland goed had kunnen gebruiken. De enige die echt verdient aan Bleizo is het projectteam.
Zijn er dan reizigers? Nee. Op de dag nadat het Factory Outlet Center niet doorging kwam het plan voor een TranSportium in de publiciteit. Van dezelfde infrabedrijven. Openlijk de nadruk op de transport-doelstelling. Er zijn heel veel reizigers voor nodig om de vervoersknoop rendabel te krijgen, en de investering van 190 miljoen in station Bleizo tot verstandig overheidsbeleid te maken. Anders staat er straks een station in de weide. Mooi voor het COA, maar zonde van het geld. De trein stopt er dan niet meer.
Op dit moment liggen er nog steeds geen concrete plannen. Op 11 november zei de woordvoerder van TranSportium in Algemeen Dagblad: "Nu kunnen we concrete stappen zetten". De KNSB wilde best wedstrijden houden in een schaatshal in Zoetermeer, en misschien ook Europese of wereldkampioenschappen. Allicht, de schaatshal in Den Haag gaat dicht omdat de gemeente de jaarlijkse subsidie niet meer wil betalen. Gaan Lansingerland en Zoetermeer dat overnemen? Nog afgezien van dat er twee schaatshallen gepland waren, omdat alleen die voldoende reizigers opleveren voor het vervoersknooppunt. In eentje gaan dan mensen schaatsen, en de andere is opvang voor het COA? Het Financieele Dagblad weet dat de infrabedrijven geen cent in de schaatshal zelf steken: "Een bedrijvenconsortium dat plannen heeft om voor 220 mln euro in Zoetermeer een multifunctioneel ijscomplex te bouwen, staat volgens [de directeur van Thialf] voor de vrijwel onmogelijke opgave om dit vanuit de markt te financieren."
De ambtenaren hadden ook gehoord over Seafari, een indoor duikcentrum dat plotseling opdook in berichtgeving over Bleizo. Nou, dat zit wel snor. Seafari heeft al een jaar een intentie-overeenkomst ... met Arnhem. Arnhem, gemeente Zoetermeer? O wacht, een lid van de raad van advies van Seafari Arnhem is initiatiefnemer van Dutch Water Dreams. Bij Bleizo. De Zoetermeerse ondernemers worden van alle luchtkastelen nogal moe, stond 30 november in Algemeen Dagblad.
Begin volgend jaar gaat de gemeenteraad van Lansingerland definitief beslissen of ze meegaan in het luchtkasteel met de hoge investeringen en lage slagingskans. We mogen ervan uitgaan dat ze met applaus de externe signalen en het gezonde verstand negeren en het COA verblijden met vele nieuwe leegstaande locaties. Een compleet station zonder passagiers was tot nu toe alleen in België te zien. In Spanje staat een spookluchthaven. We mogen verwachten dat ze niet de beslissing tot bouw van het station aanhouden tot de financiering van de bouw en duurzame exploitatie van minstens de schaatshal (en bij voorkeur ook het indoor pretpark) is geregeld. Gaan met die banaan! Een ongeluk in wording.
Curatele
Na de verkiezingen kregen we een nieuw college. Het motto is om alles samen te doen, maar in de praktijk doen ze alles alleen. Het beleid is onveranderd. Toch was de wethouder Financiën, afkomstig van bouwbedrijf Volker Wessels, optimistisch. Het college zat op het goede spoor, hij had er goede hoop op dat de provincie de curatele zou opheffen, de gemeenteraad kon rustig slapen. Op VVD en Partij Neeleman na geloofde iedereen de wethouder op zijn woord. De VVD bevroeg de wethouder precies op dit onderwerp op 28 oktober. De wethouder had echt geen signaal van de Provincie ontvangen dat er een kink in de kabel was. De raad stemde in met de Begroting 2015. Tot bleek dat een week eerder, op 21 oktober, zowel college als raad een brief hadden gekregen waarin de Provincie juist aangeeft dat de gemeente haar huiswerk niet doet. De wethouder vond dat allemaal geen nieuws. Er kwamen meerdere brieven van het college om het uit te leggen en duidelijk te maken dat er geen probleem was. Tot afgelopen week de Provincie zelf nog maar weer eens een brief stuurde, die alle bewoordingen van het college onderuit haalde.
Het college had de raad verkeerd voorgelicht. De raad zou dat gewend moeten zijn, want dat was niet anders onder de vorige bestuurders, maar toch kwam de oppositie gezamenlijk met een motie van afkeuring. Of eigenlijk was het meer een litanie van blunders en fouten. Vergeleken met die motie is dit blog nog erg mild en vriendelijk. CDA, Leefbaar 3B, D66 en ChristenUnie hielden de handjes vast en de wethouder in de lucht. De kritiek legden ze naast zich neer.
Ze vielen vooral over dat het college "opzet" werd verweten. De andere kant van de medaille: als het geen opzet is, dan is het incompetentie. De man heeft nogal wat op zijn kerfstok in Zwijndrecht, zie hier over het negeren van een lekkende parkeergarage en daar over een tekort en slecht onderhoud. Hij zelf in Algemeen Dagblad: "Zo gaan die dingen".
Toch is dat weer te simpel. In de diverse dossiers komen vier factoren steeds opnieuw voor. Ik heb ze twee jaar geleden opgesomd in een long read over Bleizo: functies van Lansingerlandse bestuurders buiten de gemeente, energie/TenneT, de toenmalige burgemeester, Rabobank en tuinbouw/Greenport. Die burgemeester is inmiddels vertrokken naar een mooie functie waar hij onderwijsgeld krijgt tot maximaal de Balkenendenorm. Blijven de andere over. De CDA-wethouder gaf bij zijn aanstelling niet op dat hij tot vlak voor die aanstelling voor Volker Wessels werkte. Toen het op dit blog kwam veranderde hij zijn LinkedIn-pagina, alsof het al een jaar geleden was. Nog te kort om de suggestie van belangenverstrengeling te vermijden. Volker Wessels bouwt de starterswoningen in Berkel en Rodenrijs (zie het gekantelde logo rechtsboven op de gelinkte pagina). En wie is niet alleen wethouder Financiën maar ook die van het bouwen van nieuwe woningen? Wie wil er zelfs heel veel bouwen, volgens de PvdA-nieuwsbrief van 9 oktober? Juist!
Nu we het er toch over hebben. We weten dus dat de wethouder zijn LinkedIn-pagina nog vrij recent bijwerkte. We mogen ervan uitgaan dat die op orde is. Wat staat op de site van de gemeente (klik op de kleine afbeelding om het wat groter te zien):
(de originele pagina staat hier, maar de gemeente verandert vaak dingen als er op dit blog iets over wordt gezegd)
En wat staat er op de LinkedIn-site van de wethouder?
(de originele pagina staat hier, de tijd gaat NU in om dat snel maar weer aan te passen, we zijn benieuwd hoe snel!)
Kortom, hij heeft het gewoon te druk om zich te verdiepen in de Lansingerlandse probleempjes. De gemeente staat onder curatele, de Provincie is niet blij, nou en?
Nieuwe burgemeester
In december 2013 werd onze gemeente bestuurlijk en financieel instabiel verklaard door de Provincie. De gemeente mocht tot nader order geen procedure voor een nieuwe burgemeester starten. Helaas kampt de kundige en onbevooroordeelde interim-burgemeester met gezondheidsproblemen, dus werd het embargo opgeheven. Niettemin mocht de bevolking een online raadpleging invullen.
De grote uitdaging voor 2015 wordt dus wie gaat winnen? De ontvangers van het beleid sinds 2007, te weten de projectontwikkelaars/bouwbedrijven/aannemers, tuinbouw/Greenport, energiesector/TenneT en Rabobank, of de betalers van het beleid sinds 2007, te weten de bevolking? Wordt het nog een zetbaas van een bouwbedrijf, energiebedrijf, bank of tuinbouwbobo, dan wel combinatie daarvan, die de kas tot voorbij de bodem leegrooft? Of wordt het een neutrale en kundige burgervader die onze gemeente terug kan leiden tot een normaal uitgavenpatroon en normale financiële status? Blijft Lansingerland een sterfhuis, of komen we weer tot bloei?
Een goede jaarwisseling gewenst, en een veel beter gemeentebestuur in 2015! Categorie: Lokaal
Meer hierover: Jaaroverzicht 2013 Ik ben geïnteresseerd in uw mening:
